«Шын» 12+

Шүлүк кыдыраажындан

23 декабря 2025
6

Халап болур

Ашак, кадай арагалааш, ушкан,

Ажы-төлү аштап-суксааш, ыглашкан.

Чайлаг черде, ногаан эзим эдээнде,

Чаңгыс өгге киргеш, көрген чүвем бо.

Артып калган хүнезиним ужулгаш,

Аштап турган уругларга үлеп бердим.

Бичии хырнын бортап алган кара оол

Бир-ле дугаар менче көргеш, хүлүмзүрээн.

Араганың кара кулу болу берген

Арын-нүүр чок улус бисте эвээш эвес.

Дарый дораан шыңгыы хемчээн албас болза,

Даарта шуут халап болза хөңнү деп бил.

Хартыга биле моортай

Кара моортай кудумчуга көстүп кээрге,

Хартыга дээр ыт дораан хөмей-ле баар.

Кашпагайы кончуг болгаш демги моортай

Хадыңдыва ол-ла дораан үне халыыр.

Ыт четпес бедик черже үне бергеш,

Ыржым шыпшың боданган дег көрүп орар.

Ыт мени чүге көрбес болган чоор дээш,

Ыглаксап-даа олурганы чадавас боор.

Хартыга ону каапкаштың чоруй баарга,

Катап база черже дүжүп бады келир.

Чиир чемни кайыын канчап тыварыл дээш,

Чимзенип каап, хайдынып каап маңнап чоруур.

Аразында найырал чок чошкуп чоруур,

Ашак, кадай таныштарым сактып келдим.

Ыт биле моортайга деңнээр болза,

Ылгалы чок. Дыка дөмей улус чүве.

Гений

Мээң ашаам чараш кижи.

Мелегейи кончуг кижи.

Меңээ дыка дөмей болгаш,

Мээң-биле өгленген боор.

Ол-даа чараш. Мен-даа чараш.

Ол-даа мирит. Мен-даа мирит.

Хандыр бодап билбес болгаш,

Каңмыыл ышкаш чораан-дыр бис.


Ашаамны угаан киирер дээш,

Аажок-ла кызып чор мен.

Келир чылдың октябрьда

Гений болу берген болза!

Хөрээн чаяр

Дүжүметтер түрлүг улус

Түрү бастыр оозу кончуг.

Ыят чокка хөректенир,

Столун-даа шашкылай бээр.

Ажылынга чедип келгеш,

Аажы-чаңын көргүзүксээр.

Менден артык кижи чок деп,

Менээргенип мойнун кагыыр.

Дүжүмедиң хүнү кээрге,

Дүжүлгеден чаларай бээр.

Адыыргавас, улуургавас

Анаа дарга келир болзун.

Айтырыг

Ашакка сен баар сен бе?

Амыр эвес айтырыг-дыр.

Ашак кылдыр барган кижиң

Арагачы болза канчаар.

Ашак чокка чурттаар дээрге,

Ажы-төл чок оозу багай.

Кырый бээрге, аарый бээрге,

Кымнар сени азыраарыл?

Кадай албайн канчап чурттаар,

Кара чааскаан канчап чоруур.

Кадайларның аразында

Кандыызы-даа база турар.

Негелдези улуг болур:

Эккеп бер дээр, садып бер дээр.

Аксын ашкаш адаар сөзү

Акша биле доллар болур.

Дөрттээн одуруглар

Соңгу доштуг океан дег

Соок кыстар туруп болур.

Июнь, июль айлар ышкаш

Изиг кыстар туруп болур.

***

Капиталдыг кадай-биле

Кады чурттай берген болза,

Калбак диван орунунга

Хаарыктап чыткан болза.

***

Ынакшылга назы турбас,

Хары каш деп айтырбас-даа.

Ынакшылга сезон турбас

Кажан-даа бол

хайнып келир.

***

Акша сүрер чазыйларга

Арын-нүүр деп чүве турбас.

Акша-ла хөй төлээр болза,

Авазын-даа садыптарлар.

***

Айдыс-оол ам аарып чыдар,

Алды хонук ажылче үнмээн.

Адааргаачал кижи болгаш

Аарыыры дендеп барган...

“Шын” №49 2025 чылдың декабрь 18

ШЫН Редакция