"Сүбедей" спорт ордузунга октябрь 2-6 хүннеринде Россияның камгалал сайыдының кубогу дээш III делегей чергелиг спортчу хүрештер (грек-рим, хостуг) маргылдаазы бедик деңнелге болуп эрткен. Маргылдааның кол сорулгазы — Тиилелгениң 80 чыл оюнда шериглер аразынга эп-найыралды быжыглаары, спортчу мергежилди бедидери база 2026 чылда Новосибирскиге шериглер аразынга делегей чемпионадынга белеткели. Ук маргылдаага Россия, Белоруссия, Моол, Иран, Иордания, Таджикистан, Тунис, Көрей Демократтыг Республикадан ниитизи-биле 100 ажыг мөгелер киришкен.
Маргылдааның организакчылары болгаш Тываның спортчулары аалчыларын тыва чаңчыл-биле уткуп, спортчу белеткелди чорутканнар. Ол ышкаш 55-ки мото-адыгжы (даг) шериг кезээ спортчуларны чурттаар чер-биле хандырган. “Азас” танцы-сам, алдарлыг “Алаш” хөөмей-сыгыт бөлүктери база 55-ки даг-адыгжы шериг кезээниң шериг оркестри хөгжүмнүг байырны чедиргеннер.
Делегей чергелиг маргылдааның байырлыг ажыдыышкынының чыскаалынга Тыва Республиканың Чазак Даргазының оралакчызының хүлээлгезин күүседип турар Алексей Сазан-оол сөс алгаш, Россияның камгалал сайыдының кубогу дээш III делегей чергелиг спортчу хүрештер (грек-рим, хостуг) маргылдаазы Россия биле чурттар аразында харылзааларны быжыглаарынга эки салдарлыын, Тывага спортту хөгжүдеринге улуг ужур-дузалыын демдеглээн.
Армияны төп спортчу клувунуң начальниги полковник Артем Громов, Төп шериг округунуң күш-шыдал белеткелиниң талазы-биле удуртукчузу полковник Иван Кувырзин шериг спортчуларга изиг байырны чедирип, хевис кырынга чидиг сегиржип алыышкыннарга тиилелгелерни күзээннер.
Ол ышкаш бүгү делегейде ат-алдары билдингир мөге, грек-рим хүрешке Олимпий оюннарының 3 дакпыр чемпиону, Европаның 12 катап чемпиону, сенатор Александр Карелинниң маргылдааның киржикчилеринге байыр чедирген болгаш тиилелгелерни күзээн телеграммазын номчуп таныштырган.
Ийи хүн үргүлчүлээн чидиг болгаш солун маргылдааның түңнелинде дараазында мөгелер шаңналдыг черлерни алган:
Грек-рим хүрешке 60 килге 1-ги чер — Ро Ю Чхоль (Корея), 2-ги чер — Сунер Конунов (Россия), 3-кү чер — Виктор Ведерников (Россия) биле Данила Чарапенко (Белоруссия), 67 килге 1-ги чер — Максим Новичихин (Россия), 2-ги чер — Михаил Марковский (Белоруссия), 3-кү чер — Намсарай Ганбаяр (Моол) биле Ри Су Хо (Корея); 77 килге 1-ги чер — Сергей Степанов (Россия), 2-ги чер — Ким Иль Чхон (Корея), 3-кү чер — Исоджон Нурахмадов (Таджикистан) биле Андрей Самец (Белоруссия); 87 килге 1-ги чер — Роман Секундов (Россия), 2-ги чер — Денис Сидельников (Россия), 3-кү чер — Иван Беляев (Белоруссия) биле Нидхаль Шили (Тунис); 97 килге 1-ги чер — Илья Ермоленко (Россия), 2-ги чер — Эмиль Сафаров (Россия), 3-кү чер — Глеб Наливка (Белоруссия) биле Цогтбаатар Батбаяр (Моол); 130 килге 1-ги чер — Виталий Щур (Россия), 2-ги чер — Дмитрий Зарубский (Белоруссия), 3-кү чер — Махди Калантарей (Иран) биле Игорь Чикобава (Россия).
Хостуг хүреш 57 килге 1-ги чер — Кежик Седен (Россия), 2-ги чер — Ун Гван Пак (Корея), 3-кү чер — Амир Чамзын (Россия) биле Зоригтоо Батмэнд (Моол); 65 килге 1-ги чер — Хён Сон Хан (Корея), 2-ги чер — Давид Сагды (Россия), 3-кү чер — Кежик Монгуш (Россия) биле Саид Анвари Зиджуд (Иран); 74 килге 1-ги чер — Алан Цоколаев (Россия), 2-ги чер — Тумэн Бодиев (Россия), 3-кү чер — Ганбат Ариунболд (Моол) биле Хоссейн Рассоли (Иран); 86 килге 1-ги чер — Арслан Багаев (Россия), 2-ги чер — Реза Эбрахим Нежад (Иран), 3-кү чер — Эрдэнэбат Ганбаяр (Моол) биле Сон Ган Джи (Корея); 97 килге 1-ги чер — Тимур Котаев (Россия), 2-ги чер — Сейед Габель (Иран), 3-кү чер — Соруктуг Калин-оол (Россия) биле Ярослав Ядковский (Белоруссия); 125 килге 1-ги чер — Али Реза Горзебар (Иран), 2-ги чер — Алан Хугаев (Россия), 3-кү чер — Айдың Монгуш (Россия) биле Виталий Песняк (Белоруссия).
Грек-рим база хостуг хүрештерниң 12 килдеринге Россияның мөгелери 10 шаңналды чаалап алгаш, команда талазы-биле 1-ги черге төлептиг болганы улуг өөрүшкү. Оларның аразында тыва мөгелер 57 килге 1-ги черни Кежик Седен, 65 килге 2-ги черни Давид Сагды, 3-кү черни Кежик Монгуш, 97 килге 3-кү черни Соруктуг Калин-оол база 125 килге 3-кү черни Айдың Монгуш олар чаалап ап, шаңналдыг черлерже кирген.
Команда аайы-биле бирги черни Россияның командазы ээлээн. Бистиң спортчуларывыс 9 алдын медальды чаалап алганнар. Ийиги черде – Иранның, үшкү черде – Белоруссияның командалары.
Делегей чергелиг маргылдааның киржикчилери мөгелер Кызыл биле Чадаанада шеригниң спортчу клубтарынга, Кызылда кадеттер училищезинге хүрешке мастер-класстарны эрттиргеннер. Чижээлээрге, дзюдога Олимпий оюннарының чемпиону Илья Ниязов “Мерген аргалар” деп дуржулгалыг өөредигни Кызылда кадеттер училищезинге чоруткан. Тывада шыырак дзюдо школазы, тренерлер, мөгелер барын Илья Ниязов демдеглеп, Тыва Республикадан шыырак дзюдо мөгелери үнерин чугаалаан.
Алексей ЧАМБАЛ-ООЛ, спорттуң хоочуну.
Чуруктарны интернеттен хоолгалаан.
«Шын» №39 2025 чылдың октябрь 9