«Шын» 12+

Шиви байырлалы

25 декабря 2024
5

Тываның шупту булуңнарындан школачылар декабрь 24-те В. Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрынга янзы-бүрү амытаннар болгаш маадырлар дүрзүлеринге дөмейлешкек идик-хевин кеткеш, Тываның Баштыңының шиви байырлалынче аъттаныпканнар. Чараш хемчегже эң тергиин болгаш бедик чедиишкиннерлиг өөреникчилер чалаттырган: самчылар, ыраажылар, хөгжүмчүлер, спортчулар болгаш янзы-бүрү мөөрейлерниң, олимпиадаларның, шуулганнарның тиилекчилери. База ол ышкаш тускай шериг операциязының киржикчилериниң ажы-төлү шиви байырлалынга хүндүткелдиг аалчылар болганнар.

Диана Доңгактың ачазы ТШО-га маадырлыы-биле бажын салган. Хандагайты ортумак школазының 11-ги клазының өөреникчизи Өвүр кожуундан 21 уруг-биле Тываның эң кол шиви байырлалынга чалаттырып келген.

“Бис сарыг школа автобузунга өөрүшкүлүг Кызылче кирип келдивис. Бир дугаар бо байырлалга киржип тур мен. Тываның кожууннарындан тергиин өөреникчилер-биле таныжып алырга, солуну аажок-тыр” — деп, Диана Доңгак өөрүшкүзүн илереткен.

Эң хүндүлүг олуттарны арга-шинээ кызыгаарлыг чаштарга аңгылаан. Чыжыргана Ондар оглу-биле “Ласточка” деп кадыы багай уруглар фондузундан чалалганы алган.

“Бистиң фондуга чыл санында-ла Тываның Чазаа аңгы олуттарны белеткеп каан болур. Бис ол даңзыже бир дугаар киргенивис ол. Оглум-биле иелээ канчаар-даа аажок өөрүп тур бис. Арга-шинээ кызыгаарлыг уругларга мындыг кайгамчык байырлал дыка улуг болуушкун. Кандыг-даа чаштар шиви байырлалын бүгү чыл дургузунда четтикпейн манаар ийик чоп” – деп, Чыжыргана Ондар чугаалаан.

Ниитизи-биле 1000 чаштар Чазак Баштыңының шиви байырлалын көрүп алыр аас-кежиктиг болган. Өөреникчилерниң саны көвей боорга,байырлалды ийи катап эрттирген.

Тываның В. Көк-оол аттыг Национал театрының артистери “Үш чүүл эртемниг оол” деп шиини бичии көрүкчүлерге бараалгатканнар. Танцы-сам, ыр-шоор болгаш өңгүр чырык шии ханы уткалыг. Эртем-билигниң ачызында шупту дайзыннарны шылча шаап болур деп өөредиглиг көргүзүг чаштарның кичээнгейин хаара туткан.

Ооң-биле чергелештир театрның фойезинге “Ак адыгже аалдап” деп бир өске көргүзүгнү белеткээн. Ол ышкаш аңгы-аңгы ойнаар шөлчүгештер болгаш онзагай мөөрейлер уругларны манап турган. Шиви байырлалының кол маадырлары — Соок-Ирей биле Харжыгаш чаа дүжүп кел чыдар чыл-биле ажы-төлге байырын чедирип келгеннер. Чалаттырган чаш бүрүзү-ле Тываның Баштыңындан чигирзиг белекти алган.

Владислав Ховалыгның адындан Тываның Чазааның Даргазының оралакчызы Орлан Сарыглар өөреникчилерге байырны чедирген: “Адакталып турар чылда силер эки кызып өөренип, чоок кижилериңерге база дузаны кадып турган болгай силер. Ынчангаш бо шиви байырлалының хүндүлүг аалчылары болур аас-кежикти ажылдап алган силер деп болур. Бистиң республикавыстың келир үези дээрге силер-дир силер. Амгы шагның технологиялары-биле долган кайгамчык үе силерниң мурнуңарда. Шуптуңарга быжыг каң кадыкшылды болгаш шупту салып алган сорулгаларыңар боттанырын күзээр-дир мен. Силер — бистиң улуг чоргааралывыс-тыр силер. Чаа чыл-биле!” – деп, күзээшкиннерни Орлан Сарыглар чедирген.

Шиви байырлалынче Чаа-Хөлден 11 харлыг Дандар Малбай-оол тыва хептиг чедип келген. Ол бүгү Россия чергелиг шыдыраа маргылдааларынга чедиишкиннери дээш Тываның Баштыңының шиви байырлалынга киржир чалгалганы.

“Мен мындыг кайгамчык байырлалга тыва чараш хевим кедип алдым. Ол дээрге бистиң төөгүвүске, культуравыска болгаш ада-өгбелеривиске мөгейигниң демдээ-дир” — деп, бодунуң үзел-бодалы-биле Дандар Малбай-оол үлешкен.

Бичии чаштарның кадыкшылы чугула. Ынчангаш Республиканың 1 дугаар эмнелгези янзы-бүрү халдавырлыг респираторлуг аарыглардан кичээндириг хемчеглерни байырлал үезинде база чоруткан.

Олча ОНДАР.
Буян Ооржактың тырттырган чуруктары
“Шын” №99 2024 чылдың декабрь 25

ШЫН Редакция