«Шын» 12+

Сонуургактарга

13 октября 2024
3

Сахара ховузунуң чүгле дөрттүң бир кезээ элезин-биле шыптынган. Ында даглар болгаш оазистер бар-даа болза, ховунуң улуг кезии үүрмек сайдан бүткен. База бир шын эвес билиишкин бар: ол делегейде эң-не улуг хову эвес. Эң-не улуу — Антарктида.

Американың тугун школачы оол чогааткан. Ону 1958 чылда бичии класстың өөреникчизи Боб Хейт школачы төлевилел кылдыр ажылдап кылган. Ооң төлевилели багай демдек алган. А кажан президент Дуайт Д. Эйзенхауэр долгааш, ооң дизайнын чүүлдүг деп дыңнаткан соонда, Хевтиң башкызы аңаа беш демдекти салган.

Суданда пирамидалар Египеттен хөй. Египетте 138 пирамида бар болза, Суданда — 255.

Франклин институдунуң медээлери-биле алырга, бичии уругнуң бүгү хан-дамыр эргилдезиниң системазы, ол дээрге көк дамыр, хан дамыры база эң чиңге дамырны калбартыр чадыптар болза, 96 500 километр болур. А улуг кижиниң — 160 934 километр чеде бээр.

Черниң иштинде алдын бүгү планетаны шыварынга чедер. Черниң өзээнден 99 хуу үнелиг металлды тып ап болур дээрзин Discover сеткүүл дыңнадып турар.

Пенициллинни баштай «дүдүк чулуу» деп адаар турган. 1928 чылда бактериолог Александр Флеминг шөлээлеп чоруур мурнунда, лабораториязынга Петри аяан (тускай лаборатория савазы) арттырып кааш чорупкан. Кажан дыштангаш кээрге, дүдүк долгандыр бир-ле суук чүүл савада бактерияларны «өлүрүп» каапкан болган. Ол чүүл делегейде бир дугаар антибиотик болган. Ону пенициллин деп адаар мурнунда, «дүдүк чулуу» деп турган.

«Шын» №78 2024 чылдың октябрь 12

ШЫН Редакция