Апрельде Тыва Республиканың девискээринге часкы арыглаашкынның шалыпчы айынга чурттакчы чон болгаш организациялар идепкейлиг киришкен. 34590 кижи, 603 санныг тускай техника аймаа хөй-ниити девискээрлерин аштап-арыглашкан. Республиканың муниципалдыг тургузугларында кудумчулардан база хөй-ниити черлеринден 4270,3 ажыг кубометр, азы 85 "КамАЗ" бокту долдур чүдүргеш, арыглаан.
Республиканың найысылалы – Кызыл хоорайның чурттакчылары идепкейин көргүзүп, эң хөй бокту аштаан. Найысылалдың кудумчулары болгаш хөй-ниити девискээрлеринге 6419 кижи 75 санныг тускай техника-биле 1049 кубометр бокту чыгган. Ыраккы Бай-Тайга кожуун сумуларының девискээрин аштап-арыглаарынче 5006 кижини эвилелдеп, 120 куб бокту аштаан. Таңды, Кызыл, Тожу, Улуг-Хем кожууннарның чурттакчылары база субботниктерже үнүп, 2000 ажыг кижини хаара туткан.
Күрүне албан черлеринден күүсекчи эрге-чагырга органнары, өөредилге албан черлери, муниципалдыг бүдүрүлгелер коллективтери идепкейин көргүскен. Күүсекчи эрге-чагырга органнарының коллективтеринден 800 ажыг кижи субботниктерже үнген: регионнуң Кадык камгалал яамызы чүгле бо дыштаныр хонуктарда эмнелгелерниң 481 ажылдакчызын часкы арыглаашкынче хаара туткан.
Бүдүн-бүдүн коллективтер, хоорайжылар база суур чону улуг күжениишкиннерни үндүрзе-даа, кичээнгей салыр зоналар ам-даа артып каан. Кызылда эрги хөөрлер-биле дужааштыр Бай-Хаакская кудумчузунда ярмарка девискээринде боктуг хаптар, Титов биле Кызыл партизаннар кудумчузун дургаар кескен ыяштар будуктары, Московская кудумчузунда үндүрүг албанының оран-савазының чоогунда когурум боктар база өске-даа чуттуг участоктар ам-даа бар. Тываның ЧКА яамызындан хыналда Каа-Хем суурнуң 2 дугаар школазындан каш-ла базым черде мөөң бокту тыпкан. Суур чурттакчылары-биле кады боктуг черлерни арыглаарын чагырга черинге сүмелээн. Чаа-Хөл биле Чөөн-Хемчик кожууннарда чамдык участоктарны арыглаар даалгаларны берген.
Тус чер чурттакчыларының идепкейи база аңгы-аңгы деңнелдиң эрге-чагырга органнарының деткимчези-биле республика девискээринде часкы санитарлыг арыглаашкынны калбаа-биле чедимчелиг чоруткан. Организакчылар болгаш киржикчилер шупту хөй-ниити черлерин: парктар, скверлер, шөлдер, төөгүлүг тураскаалдар, оруктар болгаш девискээрлерни аштап-арыглаан. Субботниктерге бүдүн-бүдүн адырлар, коллективтер, волонтёрлар, чамдык чурттакчылар, бажың чанының девискээрлерин болгаш кудумчуларны ажаап-карактаарын хандырып турар башкарыкчы компаниялар киришкен.
Чурттакчы чоннуң хоорай, суурлар чаагайжыдылгазынга болгаш ногаажыдылгазынга киржилгезин, экологтуг харыысалгазын оттурган информастыг ажыл шалыпчы айның кол кезээ болган. Шак ындыг улуг хемчеглер чурттакчы чоннуң арыг-силиг дээш харыысалгазын билиндиреринге база амыдырап-чурттаарының таарымчалыг хүрээлеңин тургузарынга эки түңнелдерни көргүзүп турар.
А. МОНГУШ.
Чурукту ТР-ниң Чазааның парлалга албанындан алган.
«Шын» №16 2025 чылдың май 1