Сугдан бүткен ногаа

Огурец — делегейде эң-не сураглыг ногааларның бирээзи. Огурецти чемге 6 муң чыл бурунгаар ажыглап эгелээн. Бо хүнде ону бүгү диптерде тарып өстүрүп турар. Россияның девискээринге бо ногаа барык XVI векте тыптып келген. Чаагай амданныг болгаш, чиртингир, чиик ногаа каяа-даа хүндүткелди чаалап алган.

Огурецтиң тургузуунда калий, фосфор, хлор, кальций, магний, ол ышкаш макро болгаш микроэлементилер, В бөлүктүң витаминнери, минералдар, чигирлер бар. Арткан 97–98 хуузу сугдан бүткен.
Чижээлээрге, огурецте бар аскорбинниг болгаш кофелиг кислота карак ыжыын намдадыр. А, В бөлүктүң витаминнери нерв системазын, сагыш-сеткил дүвүрелин оожургадыр. Кальций сөөк-даяк быжыктырар, остеопороз аарыынга удур пролифактика.

Огурецтиң соодар шынары хүнден өрттенген черлерни оожургадыр. Өртең черлерге пюрелээн огурецти чаар.

Сугдан бүткен огурец баштың кежин шыгыдар, дүк дүжерин эвээжедир, фолликулдарын быжыктырар, кылаң болдурар. Ол ышкаш кремний, дус, сера болгаш кальций — баш дүгүнүң өзеринге эң-не ажыктыг минералдар.

Огурецте бар фитохимиктиг бүдүмелдер аас иштиниң микроорганизмнери-биле демисежир, багай чыдын чидирер. 30 секунда дургузунда таалайга чышпырыпкан огурец кескиндизи бактерияларны чок кылыр, аас иштин арыг болдурар.

Огурецтиң хоразы бар бе? Чамдык кыжыраң болгаш багай амданныг огурецте химиктиг бүдүмелдер (кукурбитациннер болгаш тетрацикликтиг тритерпеноидтер) бар болур. Ол хоралыг химиктиг бүдүмелдер кадыкшылга хора чедирип, ол ышкаш аллергия тывылдырып болур.

Бо ногаада калий база бар деп бижээн бис. Ону хөйнү чиирге, хырын хеверер, курулдурар база ижин хейлендирер, харын-даа бүүректерге дээп болур.

“Шын” №50 2024 чылдың июль 6