Төгерик ширээ: тыва байырлалдар эрттирери

Апрель 20-де Тыва үндезин культура төвүнге Бай-Тайга кожууннуң Кара-Хөл сумузунда улусчу езу-чаңчылдар болгаш тыва национал идик-хептиң нептередикчизи, тарадыкчызы, ус-шевер Роза Донгак «Байырлалдар эрттирерде тыва чоннуң езу-чаңчылдарының ужур-утказы» деп темалыг төгерик ширээни эрттирген. Аңаа хоочун башкылар, культура ажылдакчылары болгаш сургуулдар киришкен.

Тыва Республиканың культуразының алдарлыг ажылдакчызы, хоочун журналист Светлана Данзын-оол Роза Сереновнаның чогаадыкчы ажыл-ижин кичээнгейге алыр дугайында дилег чагааны Тываның Баштыңы Влади- слав Ховалыгның адынга бижээн.

ТР-ниң Культура яамызының болгаш Тыва үндезин культура төвүнүң ажылдакчылары Светлана Байыровнаның дилег бижиин өөренип көргеш, Роза Сереновнаның чогаадыкчы ажыл-чорудулгазы-биле таныжып, ооң-биле ажылды чорудуп эгелей берген.

Роза Донгак тыва чоннуң бурун езу-чаңчылдарын эки билир, хөй чылдарның дургузунда тыва идик-хепти болгаш эдилелдерни даарап, кылып чоруур ызыгуур салгаан ус-шевер. Ол уруг дою, хылбык дой, келин колдаар, от чемгерер езулалдардан эгелээш, келин кыстың аптаразын болгаш инчеегин чүнүң-биле иштээрин тайылбырлап чугаалаан.

Оон аңгыда, тыва өгнүң иштики тургузуу чылдың эргилдези – он ийи амытанга дүгжүп турарын тодаргайы-биле тайылбырлааш, бодунуң кылган ажылдарын чыылганнарга таныштырган.
Тыва үндезин культура төвүнүң организастыг килдизиниң удуртукчузу Шурумаа Бадыраа байырлалдар эрттирериниң дугайында төптүң чорудуп турар ажылының дугайында таныштырган.

Амгы үеде ниитилел тыва езу-чаңчылдарны тодаргай билбезинден, уруг дою, хылбык дою, келин айтырар, куда езулалдарын арай соора эрттирип турар болу берген. Ынчалза-даа чиңгине тыва чаңчыл-биле үстүнде айыткан байырлалдарны эрттирип алыр күзелдиг өг-бүлелер, аныяктар төпке арга-сүме айтырып кээп турарын демдеглевес арга чок. Оларга тыва улустуң езу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвүнүң ажылдакчылары арга-сүмени кадып, өгбелеривистиң чаагай чаңчылдарын болгаш езулалдарын, байырлалдарны канчаар эрттирип чораанын тайылбырлап берип турар.

Бо болуп эрткен төгерик ширээ Роза Сереновна-биле кады ажылдажылганың эге базымы болур. Тыва үндезин культура төвүнүң ажылдакчылары ус-шевер-биле сырый холбаалыг ажылдаарын дугурушкан.

/ Тыва үндезин культура төвүнүң медээзинден.

"Шын" №29 2023 чылдың апрель 22