Бүдүн Тываның чонун дүвүреткен медээ: Тожу кожууннуң Ырбан сумузунга коронавирустуг хамааты дыштанып чорааш барган. Красноярск чурттуг өг-бүле бодунуң машиназынга Тываже келгеш, март 22-ден апрель 4-ке чедир балыктап, төрелдери-биле ужуражып, Тожу кожуунга четкени билдинген. Социал четкилерге чоннуң чугаазы дыргын тарай берген. Удаваанда күрүне органнары база ол фактыны бадыткааш, эмчилерни Тожу кожуунче шинчилел кылыры-биле чоруткан.
Апрель 8-те тодаарыны болза, эр кижи март 14-те Красноярсктан Москва хоорайже сургакчылап чораан. Катай чораан удуртукчузу коронавирустуг болганы билдинген. Өске эштери-биле деңге анализ дужаагаш, ол бажыңга бот-изоляцияга олурбайн, Тываже чорупкан. Кызылга, Тоора-Хемге, Ырбанга 300 ажыг кижилер-биле ужуражып, контактылыг болганын эмчилер анализтер чыыр дээш илереткен. Бир дугаар алган 64 анализтиң 30 эртенинде-ле «вирус чок» деп түңнелдиг болган.
Тываның Чазааның Баштыңы ол медээ-биле Инстаграмга дораан үлешкен. «Эмчи колледжиниң доозукчулары экстернат-биле хуусазындан эрте дипломнарын ап турда, оларга байыр чедирип тургаш идегелдиг медээ алдым, дыка өөрдүм, шупту чүве эки болзун» — деп ол социал четкиге дорт эфир үезинде көрүкчүлерге чугаалаан.
А Тожу кожууннуң чурттакчылары боттарының вайбер бөлүктеринде келген аалчыга килеңнеп, күрүне ажылы кылып чоруур кижиниң харыысалга чогун кайгап, хемчээн алырын чугаалажып турарлар. Бадыткаттынмаан медээлерден алырга, ук хамааты Федералдыг суг курлавырларының Енисей Агентилелиниң ажылдакчызы. Тываның сугларга хамаарышкан айтырыглары болгаш чөпшээрелдери бо Агенстводан хамааржыр. Ол чылдагаандан ийик бе, келген аалчыга ужурашпаан дарга-ла чок болган, деп чон четкиде бижип турар. Кызылда болгаш кожуунда аңгы-аңгы даргалар-биле ол ужуражып, хол тудушкан болган. Четкиге харыысалга чок иштики херектер ажылчыннарындан тарай берген контактыларны көөрге, кожуунуң прокурору, МЧС, Водоканал, Ырбан сумузунуң чагырыкчызы дээш элээн аттар илерээн.
Эң-не кол айтырыг: кандыг кончуг улуг тура-биле өскелерниң амы-тынын, кадыын бодавайн, чаңгыс борбак кижи бүдүн регионга айыыл тургузуптарындан чалданмаан?
Коронавируска удур Штабтың дыңнадыы-биле алырга, Тожу кожууннуң сумулар аразында оруктары дуглаттынган. Кызыл-биле аргыжар дош оруу база апрель 7-де хагдынган. Коронавирустан аңгыда тожуларны дүвүредип турар айтырыг — электри хандырылгазы. Үүрмек авариялар эдери-биле ол үстүп-ле турар. «Мындыг байдалда эмнелгеге аарыг кижи тудар барымдаа чок» — деп, чон чугаалажып турар.
Чазак Баштыңының оралакчызы Саида Сенгииниң журналистерге тайылбырлааны болза: «Шупту чогуур хемчеглер алдынган, Тожу-биле аргыжылга амгы үеде чок-даа болза, арткан анализтерниң түңнели-биле агаар дамчыштыр херек апарза, аъш-чемни, эмнерни, специалистерни чедирип болур. Аарыг кижилер илерезе, Кызылче дораан эккээр, амгы үеде чизеде кирген контактылыг кижилер шупту бот-изоляцияда».
Тожу кожууннуң чонунуң бо байдалга хамаарыштыр социал четкилерде салып турар айтырыглары хөй кезии чөптүг деп демдеглевес арга чок. Чижээ, амгы үеде кандыг-даа аңнаар, балыктаар сезон ажыттынмаан. Россияның бойдус курлавырлар сайыды Дмитрий Кобылкин эпидемия үезинде аңныыр сезонун долузу-биле хаап каапкан.
Саяна Монгуш белеткээн. #Шын