«Шын» 12+

Тыва АССР-ниң алдарлыг артизинге тураскааткан мөөрей

2 апреля 2023
51

Бо чылын болуп эртер республика чергелиг «Сарадак» мөөрейин сураглыг хөөмейжи Владимир Соянның 70 харлаан оюнга тураскаадып эрттирер.

Владимир Серенович Соян 1953 чылдың февраль 8-те Тес-Хем кожууннуң Самагалдай суурга малчын өг-бүлеге төрүттүнген. Ол өг-бүлезинде эр дуңмаларының улуу болгаш, элээди үезинде-ле ада-иезинге дузалажып, мал-маган кадарып, ажыл-ишке дадыгып өзүп келген. Ооң ачазы кежээниң-не ажы-төлүнге тоол ыдып, хөөмей-сыгыдын бараалгадып бээр чаңчылдыг турган. Владимир ачазының хөөмейлээрин аажок сонуургап, ону өттүнүп ырлап чоруп тургаш, хөөмей-сыгытты күүседип билир апарган.

Ортумак школаның чедиги клазын дооскан соонда, Балгазынның тускай профессионал техниктиг училищезиниң тракторист-машинист салбырынче өөренип кирип алган. 1968 чылда өөредилге черин дооскаш, төрээн суурунга тракторист болуп ажылчын намдарын эгелээн. 1969 чылда Кызылдың күрүне филармониязынга «Саяннар» аттыг ыры болгаш сам ансамбли тургустунуп кээрге, Владимир ук ансамбльдиң хөөмейжизи болуп ажылдай берген. Ынчан ол 16 харлыг турган. Салым-чаяанныг аныяк хөөмейжи улус-чоннуң сонуургалын дораан-на чаалап ап, көрүкчүлерни магададып эгелээн.

1976 чылда бедик мергежили болгаш хөөмей-сыгыттың хөгжүлдезинге киирген улуг үлүг-хуузу дээш, Владимир Соянга «Тыва АССР-ниң алдарлыг артизи» деп хүндүлүг атты тывыскан.

1977 чылда Владимир Серенович Камчатканың филармониязының «Мэнго» деп коряк национал сам ансамблинден чалалга алгаш, аңаа ажылдаары-биле чоруткан. Ук ансамбльге ажылдап турар үезинде Чехословакия, Германия, Италия, Англия, Испания, Американың каттышкан штаттары болгаш Польша, Голландия дээш өске-даа чурттарга гастрольдап чораан.

Он алды чыл эрткенде, 1994 чылда, дедир ээп чанып келгеш, «Тыва» бөлүүнге ажылдай берген. Ооң соонда хүндүлүг дыштанылгаже үнгүжеге чедир «Эртинелиг Тыва» бөлүүнүң удуртукчузу болуп ажылдаан. Тыва АССР-ниң алдарлыг артизи, Тыва Республиканың Улустуң хөөмейжизи.

Тыва үндезин культура төвүнүң медээзинден.

#Тываүндезинкультуратөвү #Сарадак #Мөөрей #Шынсолун #Тывадыл

Надежда Сат