«Шын» 12+

Тыва езу-чаңчылдарны сагывышаан, байырлалдарны эрттирер

3 июля 2022
180

Тыва үндезин культура төвүнге уруг дою, келин айтырар болгаш куда доюн эрттирериниң дугайында лекция болуп эрткен.

Шурумаа Бадырааның лекциязын сонуургаан дыңнакчыларның аразында ажы-төлүн өглээр база келин уругну айтырар дээн авалар, аныяктар бар болган. Оларның шуптузун чаңгыс кол дүвүредип турар чидиг айтырыг – тыва езу-чаңчылдарны сагывышаан, байырлалдарның утказын хажытпайн эрттирип алыры.

Уруг айтырар езулалда, куда доюнда барымдаа чок чарыгдалдар үндүрери, хөй санныг ужа-төш салыры, элбээ-биле арага-дары кудары, кудашкыларныӊ аразында чижири доктаамал чаӊчыл болу бергени хомуданчыг.

Шак бо айтырыгларны Шурумаа Бадыраа чыглып келген дыңнакчыларга үндезин езу-чаңчылдарны сагывышаан, амгы үеге дүүштүр уруг бажын хылбыктаарын, уруг айтырарын, куда эрттирерин тодаргайы-биле тайылбырлап берген. Ылаңгыя куда үезинде “дүгдээшкин», «чырыкташтырар” деп чараш езулалдарны амгы үеде аныяктарга эрттирери чугула. Өгбелеривистен дамчып келген чараш езулалдар аныяктарның эп-найыралдыг болурунга, бот-боттарынга быжыг харылзаа тударынга хамаарылгалыг.

Өгбелеривистен дамчып келген онзагай, чараш, ханы уткалыг езулалдарны сонуургап келген дыңнакчылар ажыл шагы төне бергенин безин эскербейн барганнар. Олар Шурумаа Бадыраага чылыг-чымчак сөстерни чугаалап, ажыктыг чүүлдерни билип алганынга өөрүп, солун болгаш тодаргай лекция дээш четтиргенин илереткеннер.

Тыва үндезин культура төвү.

Надежда Сат