«Шын» 12+

Тыва поэзияның дээжизи

20 марта 2023
74

Владимир СЕРЕН-ООЛ,
шүлүкчү, драматург, артист,
ССРЭ-ниң Чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү

ОҢМАС ЧЕЧЕК

Чагган харны адыжымга дозуп ойнап,
Чажымдан-на сеткил-чүрээм дойлур чорду.
Чараш кыска баштай бижээм чагаамга-даа
Сагыжымны чаш хар-биле деңнежик мен.

Мочургалар хөвеңи дег хоюг харлар
Мойнумдува чугаа эреп дүжүп туру.
Бойдустуң бо сүт дег өңнүг “чоорганы”
Бодалымга аккыр саазын сагындырды.

Амдыы чаа-ла баскан изим соргаа чыдыр,
Адааргаан хар ону чидир дескилеп тур.
Часка чедир кокпа изеп алзымза-даа,
Шаа кээрге дамырак бооп эрип калыр.

Адыш хире саазынга бижиттинген
Арыг сеткил эртинези – оңмас чечек.

ӨЖЕШ ЫНАКШЫЛ
Хандыкшылдыг ынакшаан мен.
Кажанда-даа сенден черле чарылбас мен.
Удаажырап уттупсуңза, –
Улу болуп, улаарадып туруп бээр мен.

Узун орук чорупсуңза, –
Уяралдыг ырларың бооп дыңналыр мен.
Даглыг черге – даянгыыжың,
Далай, хемге эшкиижиң бооп хуулар мен.

Өлзүн кылдыр кара сеткээш,
Өрт, отче тускай хептиг чаштынзыңза, –
Өлүм ол деп биле тура,
Өжегерээн чалбырааштай кыва бээр мен.

Өскерлиш чок ынакшыл дээш,
Өжеш, шынчы үрен болуп артып каар мен.

ЧАЖЫТ ЫНАКШЫЛ
Адыңны маа адавас мен, хорадава.
Аңгы улус анчыгзынып, ажынчы бээр.
Чүгле чаңгыс сеткили ак уруг бар деп,
Шүлүүм орта элдээртирин оралдажыйн.

Орай күзүн асчы берген дуруяа дег,
Озалдады орук ара башташкан бис.
Өске кижи душтуу болуп чурттап чоруур,
Өглүг-баштыг болганыңга хомудаар мен.

Ынчалза-даа сени уттуп шыдавас мен,
Ырак дээрде сылдызым бооп чырып арттың.
Хостуг өйде сеткилдерин хөөрежи бээр,
Хову малы теведе ийи мөген дег бис.

“Сакпай, тенек – турум чок” – деп чектевеңер,
Чажыт-даа бол, ынакшылдың оду чылыг.

КАРАК ЧАЖЫ
Ишти-баарым ажыңайнып,
Ийи караам бүлдеңейнип,
Харлыгыгдан тынып чадааш,
Хая көрнү берген ийик мен.

Сактырымга, эриг чинчи
Чаагым куду борбаш дижик.
Ышкам-дакпыш көскү-хөрээм
Ынчан хозаш кынны бержик.

Бүрүлерде дамдылар дег,
Бүлдеңнешкен суглар өттүр
Чуртталгамның актыг шыны
Чула-дең бооп чырып туржук.

Кадыг үүле – дер ол болза,
Карак чажы – сеткил чулуу.

Надежда Сат