«Шын» 12+

Тыва – Сибирьде 2-ги черде

2 октября 2024
19

Россия Федерациязының Президентизиниң Сибирь федералдыг округта бүрүн эргелиг төлээзиниң чанында Чөвүлелдиң видеоконференция хевиринге эрткен хуралынга Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг киришкен.

Сибирь регионнарында национал төлевилелдерни боттандырып турарының баш бурунгаар түңнелдерин хуралга сайгарып чугаалашкан.
2024 чылдың эрткен сес айларында национал төлевилелдерниң сорулгаларын болгаш даалгаларын боттандырар талазы-биле Тываның чедиишкиннери 97 хуу болганын, Сибирьниң 10 регионунуң аразында Тыва Республика ийиги черни ээлеп турарын Чөвүлелдиң хуралынга демдеглээн. «Тывада тудуг амгы үеде дүрген чоруп турар. Школалар, ФАП-тар, культура бажыңнары дээш социал инфраструктура объектилери туттунган. Чиигелделиг ипотека программазы-биле республикада чаа чуртталга бажыңнарының тудуу көвүдээнин Чөвүлел хуралга аңгылап демдеглээн» деп, Владислав Ховалыг хурал соонда бодунуң блогунга бижээн.

Национал төлевилелдерни боттандырарының 2019 чылда эгелээн беш чыл хуусаазы бо чылда төнер. Ол хуусааның дургузунда национал төлевилелдерни боттандырар талазы-биле системниг ажыл чоруп, нарын айтырыгларны шиитпирлээр талазы-биле демниг шиитпирлерни хүлээп турганын Россия Федерациязының Президентизиниң Сибирь федералдыг округта бүрүн эргелиг төлээзи Анатолий Серышев демдеглээн. Түңнелинде, көскү чедиишкиннерни хамаатылар эскерип турар. Чижээлээрге, «Өөредилге» национал төлевилел-биле чаа 86 школаны туткан, ийи ээлчеглиг өөредилгеден чаңгыс ээлчеглиг өөредилгеже шилчиир арга хөй школаларда тургустунган. Эмнелгелер болгаш поликлиникаларны амгы үениң чаа дериг-херекселдери-биле дерип, көдээ черлерде чаа фельдшер-акушер пунктуларын ажыдып турар. Көдээ клубтарны, библиотекаларны, уран чүүл школаларын чаартып, чаа спорт залдарын ажыглалга киирген.

Хамаатыларның чурттап-ажылдап болгаш дыштанып турар хүрээлелин, оларның чуртталгазының шынарын экижидери кол сорулгаларның бирээзи деп, Анатолий Серышев айыткан. Ол сорулга ёзугаар чурттаары айыылдыг апарган бажыңнардан хамаатыларны көжүрериниң программазын дүргени-биле боттандырып турар. 2019 чылдан бээр хуусаада Сибирь округта 2 сая дөрбелчин метр хемчээлдиг чурттаары айыылдыг апарган бажыңнардан хамаатыларны көжүрген, 110 муң кижиниң амыдырал-чуртталгазының байдалын экижиткен.
Таарымчалыг хоорай хүрээлелин тургузар талазы-биле ажыл доктаамал чоруп келген – сес муң ажыг хөй-ниити дыштанылга черлерин болгаш чуртталга бажыңнарының чоок-кавызында девискээрлерни чаагайжыткан. Сибирь округтуң шупту хоорайларында чуртталганың шынары экижээн.

Транспорт инфраструктуразын база идепкейлии-биле чаартып келген. 12 муң километр узун дурттуг оруктарны болгаш улуг хоорайларның орук-кудумчу четкизин чаарткан. Кызыл, Новосибирск, Красноярск, Норильск, Кемерево, Томск хоорайларда алды аэропортту аэродром инфраструктуразын эде кылган болгаш чаарткан.

2025 чылдың январь 1-ден национал төлевилелдерни боттандырарының дараазында хуусаазы эгелээр. Национал сорулгаларны болгаш даалгаларны боттандырар талазы-биле күрүнениң Баштыңының айтыышкыннарын күүседириниң улуг харыысалгазы Сибирьниң регионнарынга онаашкан дээрзин Анатолий Серышев демдеглээн. «Национал төлевилелдерниң чаарттынган системазынче амгы хуусаа үезинде кирери чугула. Федералдыг хөгжүлдеге салдарлыг национал төлевилелдерни регионнар ажылдап кылгаш, январь 1-ден оларны боттандырарынче бүзүрелдиг кириптер» — деп, бүрүн эргелиг төлээ демдеглээн.

Ш. МОНГУШ белеткээн.
Чурукту интернет четкизинден хоолгалаан.

“Шын” №75 2024 чылдың октябрь 2

ШЫН Редакция