Эдуард МИЖИТ,
Тываның улустуң чогаалчызы.
ТУРУГ
Кадыр хая кырындыва үнүп ора,
Шыпшык бажы чедер уг чок бедиин билдим.
Хая көргеш, дедир бадып база чадааш,
Чылар-чылбас, чаңгыс черге көжүп калдым.
Сээң чырык сеткилиңниң чажыт дөзүн
Шыгжап алган, кижи четпес бедииндиве
Чедип баргаш, сени билип, чаалап аар дээш,
Шыдавыже халбактангаш, четпейн бардым.
Ол-ла хевээр кара черден көк дээрдиве
Саң дорт үнүп, чалымналган сеткилиңниң
Ортузунда орук ара туруглангаш,
Салдына каап, караш кынныр хөңнүм-даа чок,
Оон өрү чүткүп үнер харыым-даа чок –
Чаңгыс сенден адырылбас ужурум ол.
ХОСТАЛГА?!
“Чалынмас мен, делегейде оруктар хөй,
Кайызы-даа мени уткуп, хүлээп алыр.
Чаңгыс-ла сен эң-не чырык эвес сен?!” – дээш,
Хажыызында кокпаларже базып кирдим.
“Чаңгыс-ла шын оруум-дур” деп биле тура,
Хосталгамны көргүзүксеп, хөрээм соктап,
Чадай-чадай, ужа-тура калгып чоруур
Кокпаларым холду, бутту хүлүй шаапты.
Хүнче уткуй дорт көрүп чадап-ла кааш,
Чылчырыктап, өскээр көрүп, хорадаан дег,
Күзээн оруум шак-ла ындыг хөлүн эрттир
Чырык боорга, углап чадааш, хая көргеш,
Хүнү кээрге, частырыымны орай билип,
Шыргай кокпа аразында азып чор мен.
Виктор САГААН-ООЛ,
Тываның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү.
* * *
Четчи берген чечектерни чарашсынып,
Чеже катап чазын, чайын чулбажык мен.
Болганчок-ла саглаңнады силгииримге,
Борбак кылаң шалыңнары черже шуужар.
Агаар шыгын чайгы дүне чечектерге
Арттырып каар чылдагааны чүде чүвел?
Ынакшаанын оскунганда, кижи ыяап
Ыглай бээрин херечилээн болуп магат.
Чаъс чагбас, кааң чай-даа эртип турда,
Сарыг чечек албан үнер ужуру чүл?
Чараш чүве кажанда-даа багай болбас,
Чараш хевээр артып каарын айыткан бе?
Бодум хуумда буураргыже чурттап келгеш,
Бойдус ышкаш уран мерген чок деп билдим.
Чотпуң-оол оглу ЧОЧАГАР,
Тываның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү.
* * *
Хамык бойдус каастап турган
Кайгамчык чай эрте берди.
Сиген, бүрү оңуп, бышкаш,
Чикти куду хадый берди.
Чычыы ышкаш кара-көк дээрде
Сылдыс караа чивеңнешти.
Өжүп ашкан хүннү солуй
Өндүр ак ай үнүп келди.
Адазының салгакчызы
Аныяк оол ээлчег сагып,
Дүжүт алган хоорзунун
Дүннү өттүр чарып каапты.
Шаг шаа-биле турар эвес,
Чавылдак көк артар эвес.