«Экологтуг чаагай байдал» национал төлевилелче кирип турар «Арга-арыг камгалалы» федералдыг төлевилел-биле арга-арыгны катап тургузар хемчеглерни боттандырары – Тыва Республиканың Арга-арыг болгаш бойдус ажыл-агый яамызының кол даалгаларының бирээзи.
Бо чылын 10246 га ажыг арга-арыг фондузун катап тургузары планнаттынган. Арга-арыг участоктарын хөлезилеп турарлар арга-арыгны катап тургузар хүлээлгелерин күүседип, Балгазын, Таңды база Шагаан-Арыг арга-арыг ажыл-агыйлар девискээрлеринде 1000 ажыг га шөлде арга-арыг культураларының өзүмнерин тарып олурткан. Республиканың Баштыңы Владислав Ховалыг регионнуң арга-арыг курлавырларын камгалап арттырар эгелээшкинни хүлээнип алган компанияларның үлүг-хуузун демдеглээн.
«Голевская» ДРК», «Россети Сибирь Тываэнерго» организациялар база Куулар хууда сайгарлыкчы арга-арыг культураларын тарыыр хемчеглерге улуг үлүг-хуузун киирген.
«Бо чылын арга-арыг участоктарын хөлезилеп турарлар ажыл-чорудулгазының аайы-биле бойдуска чедирген когаралын эгидер сорулга-биле арга-арыгны катап тургузар ужурлуг хүлээлгелерин күүсеткен. Алдын казып тывар, тудуг ажылдарынга азы өске-даа ажыл-чорудулгага дээш хоойлу езугаар ыяш кезип турар компаниялар үш чыл дургузунда ажыглаан девискээри хире шөлдүг черге ногаан өзүмнерни олуртуп, арга-арыгны катап тургузар ужурлуг» — деп, Владислав Ховалыг бодунуң телеграм-каналынга арга-арыгны катап тургузарының чугулазын демдеглээн.
Октябрьда «Россети Сибирь Тываэнерго» компанияның энергетиктери эрткен чылын улуг өрттен когараан Таңды кожуунга 3 муң хадыларны олурткан. Организакчыларның демдеглээни болза, бо экологтуг акция төрээн чериниң бойдузун камгалаарынга үлүг-хуузун киирер күзелдиг республиканың энергетиктерин каттыштырган.
Арга-арыгны катап тургузар ажыл-чорудулгага күрүне мониторингизи-биле арга-арыгны катап тургузарынга тускай болгаш планныг хову шинчилелдери чорудуп турарын демдеглезе чогуур. «Росарга-арыг камгалалы» ФБА-ның салбыры болур «Тыва Республиканың арга-арыг камгалаар төвүнүң» специалистери күрүне хайгааралының графиги езугаар чылдың-на чаш арга-арыгның байдалын, арга-арыгның катап тургустунуп турарының шимчээшкинин база арга-арыг курлавырларын катап тургузар талазы-биле чоруткан хемчеглерниң үре-түңнелдерин хынаар ажылдарны чорудуп турар.
Арга-арыг яамызы геологтуг шинчилелдер кылырынга, ажыктыг казымалдар тывыжын болбаазырадырынга, суг шыгжамырларын, ооң объектилерин тударынга арга-арыгны хөлезиге ап турарлар арга-арыг культураларының үрезиннерин, өзүмнерин тарып олуртурундан аңгыда, арга-арыг үнүштерин тараан хүнден эгелээш үш чыл дургузунда оларның агротехниктиг ажаалдазын хандырар ужурлуг деп тайылбырлаан.
Тываның девискээринде арга-арыг участоктарын хөлезилеп турарлар 2020 чылдан 2025 чылга чедир ниитизи-биле 2470 ажыг га ниити шөлге арга-арыгны катап тургузар ужурлуг. Бо хүнге чедир 2237 га ажыг черде ажылдар доозулган.
«Бистиң регионнуң турум хөгжүлдезинче угланган арга-арыг камгалаар хүлээлгелерниң күүселдезин кичээнгейлиг хайгаарап, инициативаларны ам-даа деткиир бис» — деп, Владислав Ховалыг бодунуң телеграм каналында демдеглээн.
ТР-ниң Чазааның парлалга албаны.