2023 чылдың сентябрьда республикага чиигелделиг ипотека программазы ажылдап эгелээнинден, Тываның чурттакчылары 2,5 млрд рубльга чээлилерни алган. Чүгле Ажаалга банкызы 500 ажыг чиигелделиг ипотекаларны берген. Регионнуң чурттакчыларының алган чээлизиниң ортумак түңү 5,2 млн. рубль, а баштайгы дадывырының ортумак хемчээли — 942 муң рубль болган. Октябрьда чиигелделиг ипотека чээлизинге Росбанк «Тываның ипотеказы»-биле 300 хире млн рубльга чээлилерни долдурган.
Тыва Республикада чаа күрүне программаларын ажыглаар дээн деткимче хемчеглерин калбартканы республикада чуртталга тудуунга база харылзашкак индустрия хөгжүлдезинге немелде идигни, Тываның чурттакчыларынга таарымчалыг негелделер-биле чаа бажыңны садып алыр арганы бергенин Тываның Тудуг яамызы дыңнаткан.
Тываның чурттакчылары программага киржип, тудуг черинден квартираны, таунхаус азы чер участоктуг чуртталга бажыңын чиигелделиг ипотека-биле садып ап болур апарганын сагындыраал. Программа 2024 чылдың июнь 30-ге чедир ажылдаар.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг республиканың чазаа чурттакчы чонну деткиир дээш, 2024 чылда база регионалдыг чиигелделиг ипотека чээлизин узадыр деп бодап турарын чугаалаан турган. “Чаңгыс чер чурттугларывыс чаа тудуглардан чурттаар бажыңны садып алыр аргалыг болзун дээш, акша-хөреңгини камгалаар бис” — деп, Тываның Баштыңы ноябрь эгезинде чугаалаан.
Домклик-те чиигелдиг тыва ипотека программазы-биле ставканың эң эвээш хуузу — 1,7 хуу. Чээлини 6 млн рубль чедир түңге долдуруп болур. Баштайгы дадывырның кудуку хемчээли — шимчевес өнчү өртээниң 15,1 хуузундан өрү болур. 242 ай чедир хуусаага чээлини ап болурун айыткан. 18-тен 75 хар чедир назылыг, амгы ажылында 3 айдан хөй үеде ажылдаан кижилер ол ипотеканы алыр. Оон аңгыда, чээлини кады төлежири база көрдүнген.
Росбанк 300 муңдан 6 млн рубльга, 3 чылдан 20 чылга, 2 хуу баазалыг ставка-биле ипотека чээлизин берип турар. Росбанкының эгеки дадывырының кудуку хемчээли элээн улуг — 20,1 хуу. Ындыг болзажок банкының немелде опцияларын ажыглап, баазалыг ставканы бадырып болур. Хуу ставказының шын хемчээли чээли алыкчызының шилип алганы чээли негелделеринден, баштайгы дадывырының хемчээлинден, банкыда шалың агар санының барындан дээш, өске-даа параметрлерден хамааржыр.
Чиигелделиг ипотеканың бирги дадывырын 20 хуудан 25 хуу чедир көдүрер саналды Күрүне Думазында көрүп турар. Депутаттар 2024 чылдың январь 1-ден ол негелдени өскертирин саналдаан. А июльдуң 1-ден чиигелделиг программаны шимчевес өнчүге хереглел шоолуг эвес регионнарга арттырар чадавас. Чаа тудуглардан шимчевес өнчү садып алыр программа 2024 чылдың июль 1-ге чедир ажылдаарын сагындыраал.
Россияның Чазаа күрүне деткимчелиг ипотекага хереглелдиң улуун өөренип көргеш, чиигелделиг ипотекага бээр лимитти немей улгаттырарынга белеткенип турар. ДОМ.РФ-тиң башкарыкчы директору Светлана Некрасова августан сентябрьга чедир банкылар күрүне программазы-биле лимиттерин дыка дүрген чарыпканын чугаалаан.
2023 чылда 700 ажыг өг-бүле чиигелделиг негелделер-биле ипотеканы алырын чурттуң премьер-министри Михаил Мишустин дыңнаткан. Амгы бо чиигелделиг ипотека программазы-биле Тывадан 2 муң ажыг өг-бүле чуртталга байдалын экижидип алыр.
Тываның Чазааның парлалга албаны.