Тывада шупту үш паром кежии октябрь 18-те хагдынган. Паромнарлыг тус чер бот-башкарылга органнары кежиглерни хаар дугайында шиитпирни үндүрген.
Тываның хемнеринде эжиндириишкиннер колдуунда-ла ноябрь 1-де доостур. Бо чылын хуусаадан эрте хемнер-суглар чаакталып эгелээни-биле, паромнарны ийи неделя эртежик хагган. Баткан доштар чоон хендирниң үстүп каарының айыылын улгаттырып, шимчээшкинни моондактап, эрикче чоокшулаарынга шаптыктап эгелээн.
Каа-Хемни кежир «Бельбей» база Дерзиг-Аксының, ол ышкаш Улуг-Хемни кежир Эйлиг-Хем паромнары часка чедир хагдынган. Олар Тываның 3000 ажыг кижи чурттап турар Көк-Хаак, Бүрен-Бай-Хаак, Ильинка, Сизим, Эйлиг-Хем суурларынче эң кыска транспорт оруун майдан октябрьга чедир хандырып турар. Паромнарны тургузупкан соонда, ол суурларның чурттакчылары декабрь төнчүзүнге чедир хемнерниң дошталып, кышкы кежиглер ажыттынгыже оруктуң ажыттынарын манаар.
ТР-ниң Чазааның парлалга албаны.