Тываныӊ сайгарлыкчылары даштыкыже үндүр садар барааннарыныӊ чөпшээрелин күрүнениӊ деткимчези-биле кылдырып алган.
Республиканыӊ Экономика хөгжүдер яамызы-биле Экспорт деткиир төвү үш сайгарлыкчыга дузалаан. Оларныӊ ийизи Моолдуӊ компанияларынга ыяш материалдар биле ногаа аймаан бээр, а бирээзи туризм талазы-биле хандырылга чедирер.
Чурттар аразында садыг-саарылга дугуржулгазыныӊ дугайында медээни ук яамыныӊ коллегия хуралынга дыӊнаткан. 2023 чылдыӊ бирги чартык чылында сайгарлыкчыларны деткээн хемчеглериниӊ түӊнелдерин аӊаа чугаалажып турган.
Тыва Республика биче бизнес адырында ажылдап турар улустуӊ саныныӊ өзүлдезиниӊ талазы-биле Сибирь федералдыг округта лидержи турушту ээлеп турар дээрзин экономиктиг хөгжүлде болгаш үлетпүр сайыды Айдыс Сат чугаалаан.
2023 чылдыӊ бирги чартык чылында ортумак болгаш биче бизнес адырында ажылдап турар улустуӊ саны 30 муӊ ажа бээрге, көргүзүү 16,4 хуу кылдыр өзе берген. А сайгарлыкчы субъектилерниӊ саны 310 апарган, 4 хуу өскен. Июль эгезинде сайгарлыкчыларныӊ саны 8 361 турган. Казымал байлактар тывар, пөс-таавыдан даараан чүүлдер болгаш өске-даа барааннарны бүдүрүп кылыр сайгарлыкчыларныӊ саны немежип турар.
Сайгарлыкчыларны деткип, «Биче болгаш ортумак сайгарлыкчы чорук» деп национал төлевилелдиӊ шугуму-биле бизнести сайзырадып хөгжүдер дээш эрге-чагырганыӊ кылып чорудуп турар ажылыныӊ ачызында эки динамика көстүп келген. Хамаатыларны сайгарлыкчы ажылче хаара тудуп, сайгарлыкчы чорукту нептередип, бизнес эгелеп алырынга саӊ-хөөлүг дузаламчыны көргүзүп, ажылдакчыларны өөредип, бизнес болгаш экспорт барааннарын хөгжүдер дээш хандырылгаларны чедирген.
Чижээ, Экспорт деткиир төпке 78 сайгарлыкчы субъектилер, Ортумак болгаш биче бизнестиӊ 12 төлээзи даштыкыже үндүр садар барааннар дугайында билигни шиӊгээдип алгаш, чурттар аразынга бизнес ажылын билип көрүп алган.
Экспорт төвүнүӊ билдилиг ажылыныӊ түӊнелинде, хуу сайгарлыкчы Ч.О. Эртине ыяш материалдарны чедирип бээриниӊ дугайында «Яруу Харагалант» деп моол компания-биле кады ажылдажылганыӊ керээзин чарып алган.
Арат-фермер ажыл-агыйыныӊ баштыӊы И.А. Желтухин ногаа аймаан «Эко Грийн Новейшн» биле «Хохсэрхийн Оргил групп» деп моол компанияларга чедирип бээрин дугуржуп, керээни чарган. Улаангом хоорайда «Эко Грийн Новейшн» деп компанияга 1,6 тонна картофельди июль айныӊ эгезинде шенеп чедирген.
Сайгарлыкчы А.А. Москвин туризм адырында Pocket travel Inc биле ХХК «Их Хатадын Гоел» моол компаниялар-биле керээни чарып алган.
– Чаа эгелеп чоруур сайгарлыкчыларны өөредип, оларга арга-сүме кадар, медээлерни тайылбырлап бээр ажылды организация чогумчалыг кылып турар болганда, ол хемчег улустуӊ боттарыныӊ хуу сайгарлыкчы херээн ажыдып алырынга идигни берип турар – деп, Айдыс Сат демдеглээн.
Чыл эгезинден тура республиканыӊ 422 чурттакчызыныӊ социал керээ чарып, бодунуӊ хуу сайгарлыкчы херээн ажыдып алырынга Чонну ажылга хаара тудар төп дузалаан. Бо чылдыӊ төнчүзүнге чедир беш чүс хамаатыны шак ындыг арга-биле ажылга хаара тударын планнап турар.
Тываныӊ Чазааныӊ медээлеринден Р. ДЕМЧИК белеткээн.
"Шын" №62, 2023 чылдың август 23