Сөөлгү чылдарда чурттаар оран-сава айтырыынга хамаарыштыр Россияның Чазаа аңгы-аңгы программаларны ажылдап кылган. 6 хуулуг «Өг-бүле ипотеказы», 5 хуулуг «IT ипотека», 8 хуулуг «Тудуг ипотеказы» база 2 хуулуг «Ыраккы Чөөн чүк» болгаш «Тыва ипотека» деп программалар ынаар кирип турар.
Тывага чиигелделиг ипотека программазын чөпшээредири-биле ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыг чогуур ажылдарны чоруткан дээрзин билир бис. Ол Россияның Саң-хөө яамызынга чаңгыс эвес удаа чедип, сайыттың боду-биле-даа, ооң оралакчызы-биле-даа ажыл-агыйжы ужуражылгаларны кылгылаан.
Россияныӊ чурттакчыларыныӊ амыдыралын экижидип, чурттаар бажыӊ-балгат талазы-биле күрүне программазын боттандырарынга дузалап турар «ДОМ. РФ» деп акционерлиг ниитилелдиӊ чиӊгине директору Виталий Мутко-биле база чаңгыс эвес удаа ужурашкан. Түңнелинде чиигелделиг ипотека программазы Тывага база ажылдап эгелээн.
Ук программа 2024 чылдың июль 1-ге чедир күштүг. Республикада чурттакчы бүрүзү ону ажыглап болур. Тускай негелделер турбас, 6 млн хире рубль түӊнүг ипотека чээлизиниӊ керээзин кайы-даа банкыга долдуруп ап турар.
Удавас, бир ай ажыг болгаш ук программа доостур. Бо хүнге чедир ниитизи-биле 1,7 муң чиигелделиг ипотеканы Тываның чону алган. 11 аңгы тудуг компаниялары хөй квартиралыг чаа бажыңнарны Кызыл хоорайның девискээринде тудуп, шалыпкын ажылдап турар. Ниитизи-биле 4 335 квартира туттунуп турар болза, оларның 2 518-и азы 58 хуузу саттына берген. А 30 хуузу азы 1 289 квартира садыглаашкын чадазында, 12 хуузу азы 528 квартираны удавас садып эгелээр.
«Өлчей» биле «Восток» тудуг компанияларынга чагыг киирери-биле 430 квартиралыг бажыңнарның төлевилелин немей ажылдап кылып турар.
Чиигелделиг ипотека-биле садып алган квартираларның айда төлээр акшазы анаа ипотекадан 2–2,5 катап эвээш дээрзин сагындыраал.
«ДОМ. РФ» деп компания бистиӊ республикада «Өг-бүле ипотеказы», «Чиигелделиг ипотека», «ИТ-Ипотека» программаларыныӊ, хөй ажы-төлдүг өг-бүлелерниӊ ипотеказын төлеп алырынга 450 муӊ рубль төлевир бээр деткимче программазыныӊ оператору болуп турар. Ниитизи-биле 3 муӊ ажыг өг-бүле ону херек кырында ажыглаан.
«Чиигелделиг ипотека программазы доосту бээрге, ап алган чээлизиниң хуузу өзе бээр деп бодап турар улус бар. Садыглажыышкын үезинде керээ чардынган болган соонда, ындыг чүүл турбас ужурлуг» – деп, ТР-ниң тудуг сайыдының хүлээлгезин күүседип турар Артыш Кыргыс чугаалаан.
«Чиигелделиг ипотека программазы адакталып турары бо. Эгезинде-ле салып алган сорулгавысты, планывысты харын-даа мырыңай ажыр күүсеткен-дир бис. Ук программаның ачызында муң-муң өг-бүлелер чурттаар оран-сава айтырыын шиитпирлээн. Бо программаның ачызында регионда тудуг адыры элээн хөгжүлдени алган.
Республиканың девискээринге 2021 чылга чедир боттанып турган «Эргижирээн бажыңардан чаа оран-саваже көжүрери» биле «Өскүс уругларга бажың» деп программаларның тудуглары-биле деңнээрге, 2023 чылда, бир чыл дургузунда, Тывага 172,4 дөрбелчин метр чурттаар оран-сава туттунган. 2023 чылда Тываның төөгүзүнге туруп көрбээн чүүл боттанган деп болур» – деп, ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыг демдеглээн.
2 хуу чиигелделиг «тыва ипотека» программазы доостурунга чедир санныг хонуктар арткан. Чурттаар оран-сава садып алыксап турар хамаатыларның кичээнгейинге, чаа туттунган бажыңнардан квартира ипотекалап алыр арганы эрттирбези чугула.
Айдың ОНДАР.
Чуруктарны интернет четкизинден алган.
“Шын” №36 2024 чылдың май 18