Ыдыктыг 14-кү Далай-лама башкының айтып,айызап берген черинде хүрээ тудуунуң ниити тудуг ажылдары доозулган.
1992 чылдың сентябрь айда Ыдыктыг 14-кү Далай-лама башкы Тывага 3 хонук дургузунда кээп чораан.
Ол кээп чорааш хүндүлүг башкывыс Кызыл хоорайның мурнуу талазында,аэропорт баар оруктуң оң талакы кыдыында оргу шөлге Тываның эң кол хүрээзин тудар черни айтып,айызап берген турган.
Оон бээр элээн хөй чылдар эрткен.Ол чоок кавыда тудуг-суур база бо эрткен чылдар иштинде немешкен.Ол дээрге "Субедей" аттыг спорт комплекизиниң, Президентиниң кадет училищезиниң оран-савалары болур.
Чазак-чагырга Ыдыктыг 14-кү Далай-лама башкының хүрээ тудар дээн черин олчаан арттырып кааш,аңаа ооң тудуун каш чыл бурунгаар эгелей берген турган.
Ам бо хүннерде хүрээ тудуунуң ниити тудуг ажылдары доозулган,хүрээниң ниити овур-хевири дүрзүленип көстүп келген.
Даштыкы чаагайжыдылга болгаш каасталга ажылдары ам-даа хөй,доозулбаан-даа болза,ам безин хүрээниң даштындан көөрге чараш-таа,өндүр бедик-таа бооп турар.
Кажан тудуг ажылдары шупту доосту бээрге,бо хүрээ Россияда эң улуг хүрээлерниң бирээзи болуру чугаажок.
Хүрээниң иштики тудуг ажылдары,иштики-даштыкы каасталга болгаш чаагайжыдылга ажылдары,шажын-чүдүлге талазы-биле дериири болгаш өске-даа эргежок чугула дериг-херексел-биле четчелээри дээш,ону ажыглалче кииреринге чедир кылыр ажылдар ам-даа эвээш эвес.
Ынчалза-даа хүрээниң оран-савазының овур-хевири дүрзүлеттинип үнүп келген,бодунуң өндүр бедии-биле ам безин бистиң хей-аъдывыс көдүрүп эгелээн болганда,Ыдыктыг 14-кү Далай-лама башкының Тывага кээп чораанындан бээр 30 чыл оюнуң бетинде Тываның кол болгаш эң улуг хүрээзи ажыглалче кирип,лама-башкылар аңаа ажылдап ,чүдүкчүлерни хүлээп эгелей бээр дээрзинге бүзүрел улуг!
Ыдыктыг 14-кү Далай-лама башкының Тывага кээп чораанындан бээр 30 чыл болур ою келир, 2022 чылдың сентябрь айда болур.