Билиглер хүнү – чүгле школачыларга, студентилерге эвес, а башкыларга болгаш ада-иелерге эң-не дүшкүүрлүг, байырланчыг хүннерниң бирээзи. Алдын күс-биле кады чаа өөредилге чылының эгези — Билиглер хүнү-даа келген.
Билиглер хүнүнде школаже баштайгы базымын кылып турар, алды-чеди харлыг курзукпайларга эң-не солун, эң-не байырымныг, эң-не уттундурбас хүн болуру чугаажок.
Республиканың аңгы-аңгы школаларынга 72 муң ажыг школачылар байырлыг шугум чыскаалынга киришкен. 7 муң ажыг бирги классчылар чаа өөредилге чылында аңгы-аңгы школаларже өөренип кирген.
Билиглер хүнүнде республикада онзагай школаларның бирээзи Р.Д. Кенденбиль аттыг республиканың уран чүүл школазының байырлыг чыскаалын көөр аргалыг болдум. Бо школаның онзагай чүүлү болза, ында республиканың аңгы-аңгы булуңнарындан келген чогаадыкчы салым-чаяанныг уруглар өөренип турар.
Байырлыг чыскаал эгелээр мурнунда каас-чараш кеттинген оолдар-уруглар, башкылар болгаш ада-иелер чыглып келген. Бо чылгы бирги классчыларның клазының удуртукчузу Чайзат Сайдыга оолдар, уруглар боодал чечектерин ээлчешкен дег уурук-сууруктап сунуп-ла турлар. Чайзат Сайды бо чылын Кызылдың башкы институдунуң эге класс башкызы өөредир салбырын дооскаш-ла, ажылчын базымнарын чогаадыкчы уруглар аразынга эгелээни ол.
«Оглум Рамзан Чаалыкай бо чылын уран чүүл школазының тыва национал хөгжүм салбырының игил талазынче кирип алганынга аажок өөрүп тур мен. Чазын шылгалдалар эртип турдувус. Барабанга ойнаар, бичиизинден салым-чаяанныг болган кижи-дир ийин. Ынчангаш бо школаже киирип алдывыс» – деп, Уран-Сай Ооржак чугаалады.
«Таңды кожууннуң Дүрген сумузунда чурттап турар бис. Дөрт ажы-төлдүг бис. Уругларывыстың эң хеймери Жаннета танцы салбырынче кирип алды. Ажы-төлүвүс ачазын дөзээн, уран чүүлге ынак болган. Бир уруувус база бо школада 9-ку класста өөренип турар» – деп, Аяна Моңгуш чугаалады.
Улуг-Хем кожуундан келген Долаана Манзырыкчы дөрт ажы-төлүнүң эң-не хеймери бирги классчы Аделия фортепианога өөренир аас-кежиктиг болганынга өөрээн сеткилин илеретти.
Байырлыг чыскаал-даа эгелээн. Уран чүүл школазының директору Николай Дамбаа болгаш ТР-ниң Культура яамызындан төлээлер сөс алгаш, школачыларга болгаш ада-иелерге, башкыларга байыр чедиргеш, чаа өөредилге чылында улуг-улуг чедиишкиннерни күзээн. Уран чүүл школазының доозукчузу, ТШО киржикчизи Аяндай Ооржак школазынга байырлал хүнүнде аалдап келгеш, башкыларынга боодал чечектерни сөңнээн.
«Школада ниитизи-биле 200 ажыг уруг өөренип турар. Бо чылын бирги классче 26 уруг өөренип кирген. Дөрткү классче хореография салбырынче он, чурулгаже оон оранчок хөй салым-чаяанныг оолдар-уругларны хүлээп алдывыс. Бо чылын тоску классты 13 оолдар, уруглар дооскаш, чаңгыс аай күрүне шылгалдаларын дужаар» – деп, уран чүүл школазының директорунуң сүмелекчизи Шончалай Хомушку медээледи.
Байырлыг шугум чыскаалының кол маадырлары бирги классчылар чаптанчыг шүлүктерни чугаалаан, а доозукчулар чараш ырының үделгези-биле бөөлденип танцылаан соонда, баштайгы коңганы эдискен.
Доозукчулар бирги классчы дуңмаларын четкеш, эң-не баштайгы кичээлдээр класстарынче углаптылар.
Айдың ОНДАР.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
“Шын” №67 2024 чылдың сентябрь 4
Уран чүүл школазында Билиглер хүнү
4 сентября 2024
19