Октябрь 20-де Бай-Тайга кожууннуң чогаалчыларының чыыжын культура эргелели, төпчүткен ном саңы, Культура бажыңы, “Мөңгүлек” чечен чогаал, хөгжүм каттыжыышкыны болгаш Бай-Тайга кожууннуң культура, өөредилге эргелелдери кончуг бедик деңнелге эрттиргенин демдеглеп, Тывавыстың янзы-бүрү булуңнарындан келген чогаалчы эш-өөрнүң мурнундан өөрүп четтиргенивисти илередип тур бис.
Болур хүнүнде баштайгы келген чогаалчылар бир бөлүк болуп алгаш, школачылар-биле ийи ужуражылганы эрттирдивис. Олар кымыл дээрге Тываның күрүне университединиң башкылары, кайызы-даа филология эртемнериниң кандидаттары Айлаңмаа Соян, Тайгана Назынчап (Очур), Бараат Делег-оол, Тываның улустуң чогаалчызы Николай Куулар база мону бижип олурар Зинаида Серен-Чимит болдувус. Чогаалчылар-биле ужуражылга чүгле өөреникчилерге эвес, оларның башкыларынга, ном саңының ажылдакчыларынга солун, ажыктыг болганы билдингир. Ылаңгыя, “мастер- класс” деп хемчег чогаалга сонуургалдыг, чаа бижип чоруур уругларга уттундурбас, кончуг улуг кичээл болган. Чижек кылдыр, чедиги классчы Очур Намсарай бодунуң үш шүлүүн улуг чогаалчы, амгы тыва литератураның классиги Николай Кууларга сайгартып алганы, чагыг сөзүн дыңнааны чуртталгазында кайгамчык эки таварылга, аас-кежии болган дизе чазыг болбас.
Дараазында кожууннуң “Бай өнчү” музейинге экскурсияны музейниң эргелекчизи Светлана Самбый-оол билдилиг, ханы уткалыг тайылбырны кылып тургаш, эрттирди. Музейниң экспонаттары немежип турары өөрүнчүг. Орун кырында тыва кавайда ойнаар-кыс шарып каанын чаптап, база бир немешкен чүүл боорга, эскердим.
Дүъш соонда Тээлиниң Культура бажыңынга Бай-Тайга кожууннуң чогаалчыларының номнарының делгелгези-биле келген чон таныжып көрген. Байырлыг концерт көргүзүглер аразында келген чогаалчыларның сөс-домаан бай-тайгажылар шып-шыпшың апарган дыңнап, сонуургап олурары илдең болду. Чарлакчыларның чугаалап турар чечен, чараш сөстерин кожууннуң төпчүткен ном саңының библиотекарьлары тургускан.
Ол ышкаш библиотекага көвей кыс чоннуң белеткеп кылган аъш-чеми дыка амданныг, элбек болганын демдеглээри чугула деп бодаар мен. Чүгле изиг чемнер эвес, боттарының кылганы дузаан мөөгүлер, салаттарын столдарда делгей салып каан, кайгамчык чаагай болду!
Бо кыска медээни төндүрүп тура, кожууннуң удуртукчу даргаларының демниин, бо улуг хемчегни кончуг бедик деңнелге эрттирген угаангыр-сагынгыр болганын үнелээри чугула.
Силерге улуу-биле өөрүп четтирдивис, хүндүлүг Экер Мандыш-оолович, Аржаан Борисович, Сайын Анатольевич, Родион Маадыр-оолович, Нелли Сүге-Маадыровна, Айгерим Демир-ооловна, Наталья Пенеевна болгаш өске-даа башкылар, артистер, эр хейлер!
З.С. СЕРЕН-ЧИМИТ,
Россияның болгаш Тываның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү.