ЫДЫКШЫДАРЫНЫҢ МӨРГҮЛҮ

Бии-Хем биле Каа-Хемниң белдиринде, күчүлүг Улуг-Хемниң бажында, Хавырга дагның эдээнде тургускан Шакьямуни бурганны “диригжидер” ёзулалга белеткел ажылдары сентябрь айда-ла эгелээн. Ыдыктыг ёзулалды белеткээринге болгаш эрттиреринге Төвүттен келген ламалар дузалажып турар.
Шакьямуни бурганны “диригжидериниң” чугула кезээ ооң иштинге тургузар “Чуртталганың ыяжын” дилеп тывары. “Чуртталганың ыяжы” боор 200 чыл дургузунда өзүп үнген пөштү сентябрь айда Тываның ыдыктыг девискээриниң бирээзи Бии-Хемде Хааннар шынаазының чоогунда тайгадан дилеп тыпкаш, оран-таңдыга мөгейип чалбарыырының ёзулалын эрттиргеш, ол пөштү кезип алган. “Чуртталганың ыяжын” кылырының бүгү-ле негелделери ёзугаар ол пөштен Хавырга дагның эдээнде Шакьямуни бурганның иштинге, чиге ортаа өйүнге тургузар “Чуртталганың ыяжын” белеткеп кылган.
Шакьямуни бурганның иштинге салыр судурлар, сарыг шажынның бурганнарының дүрзү хевирлери, Тываның эм-дом шынарларлыг оът-сигеннери, үнелиг даштар дээш өске-даа чүүлдерниң белеткели доозулган. Бо ажылга Тываның шупту кожууннарындан волонтёрлар дыка идепкейлиг киришкеннер. Чүгле эм-дом шынарларлыг үнүштерни безин 2 тоннадан хөйнү белеткээн. Ыдыктыг Бай-Тайганың Кызыл-Дагдан казып алган тускай шынарлыг кызыл өңнүг дой-довурактан сарыг шажынның бурганнарының болгаш субурганнарының 11 муң хире дүрзүлерин ус-шевер волонтерлар сиилбип кылган.
Хавырга даг эдээнде Шакьямуни бурганның иштинге салыр бүгү-ле чүүлдерни ыдыкшыдарының мөргүлү ноябрь алдының хүнүнде хүндүс Иван Ярыгин аттыг спорт комплекизинге болуп эрткен.
Судурлар, бурганнарның дүрзүлери, эм-дом шынарлыг үнүштер, эртине даштар дээш өске-даа чүүлдерни Шакьямуни бурганның иштинге салыры чоокку хүннерде эгелээр. Ол база нарын, тускай чаңчылдарлыг ыдыктыг чаагай ажыл. Ону ноябрь айның төнчүзүнде доозар. Ооң соонда Шакьямуни бурганны “диригжидериниң” ёзулалын болгаш мөргүлдү эрттирер.
Ш. Монгуш.