«Шын» 12+

Аартыктаткан ыттар

13 февраля 2020
49

Делегейни Бурган башкы чаяап турда, черлик дириг амытаннар-ла көвей, оларның аразынче ыт база кирип турган. Ону чоорту кижилер бодунга өөредип алган. Ыттар база бодунуң хүлээлгезин билип эгелээш, ээзиниң оран-савазының бүзүрелдиг камгалакчызы апарган.

Амгы шагда ыттың чиир аъш-чеминиң өртээ өскен болгаш, аңаа  күш четпейн, чамдык улус оларны тутпастаан, багдан безин салыпкан чүве бо.

Республиканың кожуунна­рындан көжүп келген улус мыры­ңай ийи, үш-даа ытты азы­­рап алган боор. Ол хирезинде, харыысалга чок, багда,  илчирбеде олуртпаан, анаа хостуг салыпкан. Бо чорук кудумчуда эрткен-дүшкен кижилерге онза айыылды тургузуп эгелээн.

Кудумчуда ээзи чок черлик ыттарның көвүдээни улуг дүвү­рээзинниг айтырыг дээр болза, хөөредиг чок. Оларның хөй кезиин  ээлери  кудумчуже  ажыы-биле үндүр сывыртапканын чон эскерип турар. Мен амы-хууда каш-даа ындыг таварылганы көрдүм.

Чоокта чаа солагай талакы эрикте дачаларның автобус док­таар бир черинге турумда, чиик автомашинаның артыкы эжиин ажыткаш, бир аныяк оол ыдын үндүр салыпкаш, ыңай-ла болду. Кончуг-даа угаанныг, эрестиг ыт хевирлиг, ол дораан соондан маңнап чоруй барды. Дириг амытанның кээргенчиин, ээзиниң ол хире кара сагыштыын билген болза... Дараазында “Детский мир” автобус док­таар черге база ындыг таварылганы эскердим.

Тыва чоннуң езу-чаңчы­лында ыт дээрге, тос чүзүн малдың бирээзи-ле болгай. Ынчангаш өске азырал мал-маган хой, инек болгаш чылгы мал-биле бир дөмей, им-демдек, электроннуг (чип) азы паспорттарны тыпсып, даңзылап, хыналдага алыры чугула. Чүгле ынчан дириг амытаннарга кээр­гел чок хамаарылга турбас, черлик ыттарның саны-даа эвээжээр ийик.

М.ТЮЛЮШ.

ШЫН Редакция