Республиканың халдавырлыг аарыглар эмнелгезиниң бичии уруглар салбырында COVID-19 биле аараан 34 бичии чаштар чыдар. Оларның аразындан бир чаш уруг реанимация салбырында. Аарып турар уругларның ада-иези бо халдавырлыг аарыгдан камгаланыр сорулгалыг вакцина салдыртпаан болуп турарын Халдавырлыг аарыглар эмнелгезинде инфекционист-педиатр эмчи Чейнеш Монгуш дыңнадып турар.
Мында эмнедип турар эң бичии чаш өпеяа 3 айлыг. Эрткен 2020 чылда бо хамчык аарыг тыптып келгенинден эгелээш, бо хүннерге чедир санаарга, амгы үеде ковидтиң дөрткү эң берге деп санадыр чадазында аарып турар чаштарның саны көвүдей берген. Чижээлээрге, хүннүң-не эмчилер кадыкшылы быжыгып, чүгээртей берген деп санадыр 5 чаш уругну үндүр бижип турар болза, эмнелгеже чыттырып турар аарыг чаштарның саны оон алды катап хөй. Моон алгаш көөрге, байдал нарын болуп турарын республиканың эпидемиолог, инфекционист, педиатр эмчилери түңнээн.
Аарып турар бичии уругларның байдалдары база аңгы-аңгы. Хүн бүрүде бичии чаштарның кадыкшылы дээш демисежип турар эмчилерниң хайгааралы-биле алырга, эъди изиир, куду олуртур азы өдер, кустурар болгаш чөдүртүр.
Аныяк ава Ай-кыс бо эмнелгеде уруу-биле кады чыдар. Ам ниитизи-биле 12 хона бердивис деп, ол чугаалады. "Вакцина салдырбаан, ону херекке албайн чоруп тургаш, эгезинде бодум аарый бердим, ооң соонда чаш уруум база менден бо хамчыкты чыпшырып алган. Дыка берге аарыг-дыр деп ам чаа билип тур мен. Аарып турар чаштар база хөй-дүр. Чыдар оруннар чедишпейн турарын көрүп тур мен. Ам 6 ай болгаш, албан вакцина салдыртып алыр мен" – деп, аныяк ава чугаалады.
Ажылдың эң-не берге, кээргенчиг талазы чаштарның чанында чыдар ада-иезиниң чок болуп турары. Чүге дизе мында ада-ие эргезин казыткан аныяк өг-бүлелерниң уруглары эмнедип турар. Бо эмнелгеде чаа-ла бир чыл ажылдап турар биче медбрат Самбажык Ондар боду ийи ажы-төлдүң адазы болгаш ада-иези чок чааскаан чыдар чаш уругларның идик-хевин солуп, кургаглап, памперс кедирип, суксай бээрге, эмискиктеп, эмчилер сыкыртырга, авазының, ачазының орнун солуп, хөрээнге чыпшыр тудуп өпейлеп бээр мен деп чугаалады.
Улуг улустуң аразынга халдавырлыг аарыг COVID-19, тромбоэмболия азы өкпениң дамырларын дуй чыдыптар ыжыктар тыптып келирге, хөрек иштинге аарышкылыг болгаш тынар агаар чедишпес апаарга, кижиниң ханы када бээрин эмчилер тайылбырлап турар. Ооң түңнелинде, өкпезинде эң хөй дизе 70 ажыг 80 хуу вирус, бактерияларга алзыпкан, берге байдалдыг пациентилер реанимацияже кирип турар.
Хар-назы аайы-биле алырга, 18 хардан 80 ажыг харлыг аарыг кижилер бо эмнелгеде чыдар. Хөй кезиинде вакцина салдырбаан кижилер аарып турар. Канчаарга-даа бо халдавырлыг коронавирус деп аарыгдан бүзүрелдиг камгалал— тарыдылга дээрзин эмчилер сагындырып турар. Вакцина салдырып алган кижи дагын аарый-даа бээр болза, тарыдылга албаан кижиге деңнээрге, черле бо хамчыкты чиик эртерин педиатр-инфекционист эмчи Чейнеш Монгуш демдегледи.
Эмчилерниң дыңнадып турары-биле, мооң мурнунда ышкаш, ийи неделя азы 14 хонук дургузунда эмнелгеге чурттап, ажылдап турар таварылгалар чок, эмчилер ажыл соонда, чанып турар. Ындыг-даа болза эң берге байдалдыг аарыг кижилерниң амы-тынын камгалаар дээш, хондур-дүндүр реанимация салбырынга ажылдап турар.
Мерген ОНДАР
Авторнуң тырттырган чуруктары.