Кажан-даа, кандыг-даа үеде көдээ ишчилерниң бүдүрүп үндүрген продукциязын садып-саарып, орулга киирип алыры берге айтырыгларның бирээзи. Бо байдалды хөй чылдарда көдээ ажыл-агый адырын удуртуп-баштаар харыысалгалыг албан-дужаалды күүседип чоруур кижи болгаш Мөңгүн-Тайга кожуунда “Мөген-Бүрен” күрүнениң унитарлыг бүдүрүлгезиниң директору Өшкү-Саар Ооржак эки билир. Ынчангаш, эрткен 2020 чылда, Көдээ ажыл-агый яамызы-биле кады ажылдажылганың түңнелинде, мал согар болгаш ооң эъдин болбаазырадыр талазы-биле биче хемчээлдиг цехти ажыдар талазы-биле дугуржулганы чедип алган.
— Тывада ырак-узак болгаш аргыжылга айтырыглары берге булуңунда чурттап чоруур көдээ ишчилерге Тыва Республиканың көдээ ажыл-агый сайыды Айдың Дун улуг деткимчени берген. Мөңгүн-Тайгадан кожавыс Алтай Республикаже, Тываның найысылалы Кызыл хоорайже көдээ ажыл-агый продукциязын садып-сайгарып алыры-биле сөөртүрүнге акша-хөреңги болгаш кывар-чаар чүүлдерге хөй чарыгдалдыг болуп турарын Көдээ ажыл-агый яамызының тускай эртемниг специалистери тодарадып, анализтеп көрген.
Ынчангаш, Мөңгүн-Тайга кожууннуң Кызыл-Хая суурда “Арзайты” көдээ ажыл-агый кооперативиниң баазазынга үстүнде ады кирген биче бүдүрүлгени удавас ажыдар. Бо хүннерде ооң таваан салып, тудуг ажылдарының үжен хуузун дооскан. Биче хемчээлдиг модульдуг цехти амгы үеде Новосибирск хоорайда эптеп-чыыр ажылдар уламчылап турар. Апрель айда Мөңгүн-Тайга кожуунче эккелгеш, чыып үндүрүптеринге, "Мөген-Бүрен" күрүнениң унитарлыг бүдүрүлгезиниң директору, Өшкү-Саар Ооржак идегеп турарын чугаалады.
Амдыызында көдээ ажыл-агый адырында хөй чылдарда ажылдап чоруур арга-дуржулгалыг удуртукчу сарлык болгаш хой эъдинден тушёнка кылыр ажылды эгелеп алган. Тушёнка дээрге, тыва дылче очулдурарга, демир лаазаларда какпактап каан эът болур.
Хой база сарлык эъдинден демир лаазаларда тушёнканы бүдүрүп үндүрүп, изиг буска хайындырар болгаш халдавырлыг бүдүмелдер чок кылдыр арыглаар Автоклав деп тускай херекселди садып алган. Бо талазы-биле база-ла Көдээ ажыл-агый яамызы дузалажып, "Мөген-Бүрен" КУБ-та ажылдап турар 3 кижини өөреткен соонда, улуг эвес цех ажылдап эгелээн.
Демир лаазаларда эът продукциязын изиг буска хайындырар электри күжү-биле ажылдаар паш савадан хары угда 40 ажыг тушенкаларны эзип, уштуп алыр. Технологтарның чугаазы-биле алырга, ниитизи-биле 1 шак 40 минута дургузунда халдавырлыг бүдүмел чок кылдыр, арыглавышаан эътти быжырып, хайындырып келир.
Изиг буска хайындырган, эки шынарлыг сарлык болгаш хой эъдинден кылган тушёнканы садып алыр улус база эвээш эвес. Хөй кезиинде керээ езугаар, албан-организация черлери мөөң-мөөңү-биле алыр. Чижээлээрге, Тыва Республиканың Күш-ажыл яамызы уруглар албан черлеринче дужаап турар.
Мерген Ондар.
Авторнуң тырттырган чуруктары.