Национал парк иштинге Улуг-Хемче богун төпкен кижи амдыызында билдинмейн турар чолаачы болуп турар. Чылдың-на час кээрге, «Совет Тываның 5 чыл» стадионнуң ногаан шывыындан харны аштаарга, кара резин тогланчылар сывыртына бээр, ындыг хирлиг харны хоорай иштинге эвес, бок төгер полигонга барып дүжүрер ужурлуг. Сугже кайы хамаанчок бок төкпес деп негелдени «Суг объектилерин камгалаар» хоойлуда айыткан. Ындыг турбуже, 2017 чылда база-ла Национал парк иштинде Улуг-Хемниң эриинге 2-3 машина харны кара резин тогланчызы-биле төп каапкан турган. Прокуратура болгаш бойдус камгалаар
«Регионалдыг экологтуг надзор» ынчан хоорайның хар аштап турар бүдүрүлгезиниң чолаачыларын бойдуска когарал чедиргени дээш, торгаалга онаагаш, аштаттырган.
Бо чылын ол-ла олчаан, кывар-чаар чүүлүн харамнангаш ийик бе, азы чалгаазындан хар сөөрткен чолаачылар ам база хирлиг харны Улуг-Хемниң эриинче тө чажып каапкан. Хүн караанга хар эрээш, бадып турар, а эрги машина дугуйларындан үүрмектээн тогланчылар хем суунче киргеш, балык-байлаңнарга хора чедиреринден аңгыда, хем унунда чурттап чоруур кижилерниң кадыынга база айыылды тургузуп болур.
Редакцияның чогуур албан черлеринче киирген хемчег алыр дугайында билдириишкини амдыызында харыы чок, телефон-биле сайгарарын аазап турар.