Хостуг хүреш
Февраль 28-29 хүннеринде чаарттынган “Сүбедей” спорт ордузунга 16 харга чедир элээди оолдар аразынга Сибирь Федералдыг округтуң бирги чери дээш, хостуг хүреш маргылдаазы үш хевис кырынга бедик деңнелге эрткенин кол шииткекчи Меңги Санаа база тренерлер өөрүп демдеглээннер. Маргылдаага ниитизи-биле 256 мөге хүрешкен. Ооң иштинде бистиң республикадан 131, Красноярск крайдан 16, Кемерово облазындан 28, Иркутскиден 35, Новосибирскиден 18, Хакасиядан 25 спортчу киришкен.
Россияның бирги чери дээш маргылдааларга бистиң мөгелеривистиң бедик көргүзүглерин өөренип көргеш, бо чылын СФО чергелиг хостуг хүреш маргылдаазын Кызылга эрттирерин Россияның Спортчу хүрештер федерациязы чөпшээрээн. Бүзүрелди ышкынмас дээш, ТР-ниң Спорт яамызы белеткел ажылдарын баш удур чоруткан. Спортчу командалар белеткээр төп маргылдааны бедик деңнелге эрттирери-биле чарлакчыларны, таблога сан көргүзер база хевис кырынга ажылдаар шииткекчилерни белеткээн. “Сүбедей” спорт ордузу, олимпийжи курлавырлар училищези база спорт школалары сагылга-чурумну бедик тудар талазы-биле болгаш келген тренерлер, шииткекчилерге дуза кадар ажылдарны чогумчалыг чорутканнар.
Ийи хүн үргүлчүлээн маргылдааның түңнелинде, бистиң республиканың мөгелери команда аайы-биле бирги черже үнгеш, 23 мөге 5 шыырак дээн мөгелерниң санынче кирип, март айның төнчүзүнде Москва облазында Чехов хоорайга болур Россияның бирги чери маргылдаага киржир эргени алган. Оларның аразындан дараазында мөгелер шаңналдыг черлерни алган. Эң чиик деңзи — 38-ке 3-кү черни Чөөн-Хемчиктен Сайдаш Ховалыг (тренери А. К. Делгер-оол), 41 килге 2-ги черни Барыын-Хемчиктен Эртине Намнан (тр. Б. А. Күжүгет), 3 дугаарын Чойган Сат (тренери А.К. Делгер-оол). 44 килге бирги черни Эрзинден Каң-Болат Дамба (тренери С.В. Ламажап), 3-кү черни Кызыл кожуундан Чечен-оол Дармажап (тр. А. О. Мачанмаа, В. Н. Оюн) база Бай-Тайгадан Дидим-оол Даржаа (тр. С. О. Даржаа). 48 килге 1-ги черни (СШОР-ЦСКА) Сайындай Сарыглар (тр. М. М. Санаа), 3-кү черни Ак-Довурактан Салим Ооржак (тр. А. А. Ооржак). 57 килге бирги черни Барыын-Хемчиктен Кежик Ооржак (тр. Т.А. Ооржак), 2 дугаарында Чөөн-Хемчикден Айдемир Монгуш (тр. М.М. Монгуш), 3-кү черни Ак-Довурактан Найдан Сат (тр. А.А. Ооржак) олар ээлээн. Аар деңзилиг 85 кил чедир мөгелер аразынга 2-ги черни (СШОР ОЛИМП-ЦСКА) Сүлде Донгак (тр. А. А. Самдан), 3-кү черни Барыын-Хемчиктен Ачыты Күжүгет (тр. Э.В. Күжүгет) алган.
Ийи дугаар черже Кемерово облазының командазы (3 тиилекчилерлиг база 2 үшкү черлерни алган мөгелерлиг) кирген. Иркутск облазы (2 тиилекчилиг, 3 ийи дугаар, 2 үш дугаар чер алган мөгелерлиг) ниити 7 шаңналдыг база Новосибирск облазы ( 2 тиилекчилиг, 1 ийи дугаар, 3 үшкү черниң) ниитизи-биле 6 шаңналдыг 3-кү черлерни ээлээннер.
Маргылдаа үезинде хоочун тренер башкы, афган дайынының киржикчизи — Кызыл Сылдыс орденниң эдилекчизи, делегей чергелиг шииткекчи Мерген Ооржакка ужуражып, бистиң оолдарывыстың хүрежин кайы хире деп үнелеп көрүп турарын сонуургап айтырдым. Ол бодунуң көрүжүн дорт чугаалады. Бистиң оолдарывыс 57 килге чедир ажырбас, ортумак деңнелдиин база оон аар килдерде шаңнал чок болганы дээш сагыш човап, хүрештиң деңнели амгы үеде чаңгыс черде турупканын демдегледи. Ынчангаш тренер башкыларга хүрештиң техниказын, дүрүмүн, психологтуг дуза ажылын эки өөредирин сүмеледи. База ол ышкаш Россия чергелиг шииткекчилерни белеткээри хостуг хүрештиң сайзыраарынга чугула деп демдегледи. Хостуг хүрешти база уруглар хүрежин сумуларга, кожууннарга калбаа-биле сайзырадырын, ол ышкаш бедик деңнелдиг делегей, олимпий оюннарының тиилекчилерин белеткээринге шупту арга-хоргаларны, төлевилелдерни ажыглап, күжениишкинниг ажылдап тургаш, чедип алыр сорулгалыг ажылдаарын күзеди.
Бо маргылдаага Барыын-Хемчиктиң, Кызылдың СШОР-ЦСКА, Эрзинниң мөгелери эки белеткелдиин көргүзүп, тиилекчилер болган. Россияның бирги чери дээш маргылдаага бистиң мөгелеривис бо хүнден эгелеп, бүгү талазы-биле шыырак белеткелди уламчылап, чорудуп эгелээн.
Алексей Чамбал-оол. #Шын