Чаа чыл эгезинде Мөңгүн-Тайга кожууннуң эмчилери чедери берге кыштагларда малчыннарже үнүүшкүннерни көжүп чоруур ФАП-тар дузазы-биле кылып, кыштың соогу, чайның изии дивейн ажылдап чоруур кадарчыларның кадыының байдалын хынап, эмчи дузазын чедирип эгелээн. Шак ындыг, дугуй кырында эмчи бригадазы кожуун девискээринде 12 малчын аалдарны кезээн. Түңнелинде, 70 кижи эмчи шинчилгезин эрткен. Коронавирус аарыынга удур катап база тарылганы 50 кижи, гриппке удур 20 кижи тарыдып алган.
Эрткен хонуктарда кожууннуң эмчилери “Садко” маркалыг, берге оруктарга хостуг халыыр машинада дерээн ФАП-биле Мөген-Бүренниң Кара-Белдир, Даг-Белиниң кыштагларынга четкен. Баштайгы хүнүнде ында турар дөрт малчын аалдың чурттакчыларын шинчип, оларга эмчи дузазын чедиргеш, бир улуг назылыг херээжен кижиге хереглеп турганы чугула эмнер-биле дузалаан, өскезин кожууннуң төп эмнелгезинге чедирген, ийи кижини коронавируска удур вакцина-биле тараан.
Дараазында хүнде Мөген-Бүренниң Хем-Бажы деп черде кыштагларга четкен. Аңаа чедери ындыг-ла белен эвес болган. Орук ара чайындыга таварышкаш, эмчилер арай деп тургаш, боттары оон үнүп келгеннер. Ынчап чорааш, эмчилер сес малчын өг-бүлеге эмчи шинчилгезин чоруткан, үш кижиге коронавируска удур баштайгы тарылганы, 11 кижиге баштайгы тарылгазының соонда алды ай эрткенин барымдаалааш, катап база тарылганы (ревакцинацияны) чоруткан. Эмчи бригадазы малчыннарның кадыының байдалы эки болгаш алыс черле хей-аъды бедик, эрестиин эскергеннер. Ол-ла малчын аалдарда ийи чаш уругну (бичиизи 11 айлыг) база шинчип көрген.
“Шак мындыг тускай дериттинген ФАП-тар дузазы-биле ырак-узак черлерде чонувуска эмчи дузазын чедирер аргалыг апарган бис. Ооң мурнунда ажылдап турганывыска деңнээрге, эмчиниң тускай дериг-херексели-биле дериттинген ФАП-тарга улус хүлээп алыры кончуг эптиг болуп турар. Бо удаада орукка чайындыга таварышпаан болза, өске-даа малчын аалдарны кезип четтигиптер турдувус. Кожуун девискээринде чурттакчы бүрүзүнге эмчи шинчилгезин чорудар планны күүседири-биле дараазында шак мындыг үнүүшкүннерни катап чорудар бис” — деп, кожууннуң улуг эмчизи Дугар-оол Хертек чугаалаан.
Сагындырып каар чүүл, “Кадыкшыл” национал төлевилел-биле Тывага 16 көжүп чоруур “Газель” автомашинада долузу-биле дерээн ФАП-тар келген. “Садко” маркалыг, берге оруктарга хостуг халыыр машинада дерээн ийи ФАП-ты Мөңгүн-Тайга болгаш Тере-Хөл кожууннарга берген. Оларның дузазы-биле эмчилер чоннуң кадыкшылын быжыглаар ажылын бедик деңнелде кылып турар.
Эмчилерниң бригадаларынга ырак-узак черлерже үнүүшкүннер кылырынга көжүп чоруур фельдшер-акушер пунктулары дыка дузалыг болуп турар. Шак ындыг автомашиналарны эрткен чылдың сентябрь айда “Кадыкшыл” национал төлевилелдиң иштинде кирип турар “Баштайгы эмчи-санитар дузазын чедирериниң системазын сайзырадыры” программа-биле Тыва алыр аргалыг болган.
К. МОНГУШ белеткээн.