Тываның Баштыңы Шолбан Кара-оол найысылал Кызылда тудуп турар чаа медицина төвүнде тудуг ажылдарының кандыг чадада келгенин көрүп чорааш, кижилерниң кадыын база амы-тынын камгалап алырынга улуг рольдуг чугула объект бо чылдың октябрь 15-те ажыглалга кирерин чедип алыр деп, тудугжулар-биле дугурушкан.
РФ-тиң Президентизиниң даалгазы-биле Тывада туттунуп турар хөй ажыл-чорудулгалыг эмнелге төвүнүң тудуу бо хүннерде адакталган. Объектиниң улуг ажылдары доозулган, ам эдип-чазаар болгаш четчелээр ажылдар ында кидин-түлүк. Эмнелгениң эмчи кадрлары бүрүнү-биле четчелеттинген. Аарыг кижилерни эмнээр аар өртектиг дериг-херекселдерни эптеп, кожар ажылдар уламчылавышаан.
“Медицина төвүн октябрь 15-тен ажылдадып эгелээрин чугаалажып тур бис. Ол хүн эмчилер база өске-даа ажылдакчылар, шупту техника, дериг-херекселдер ажылын эгелээр. Ындыг байдалды чедип алыр дээш, тудугну дүргедедир херек. Ол болдуна бээринге дыка бүзүреп тур бис. Мында эптеп-тургускан дериг-херекселдер республикага дыка ажыктыг, херек техника-дыр. Ылаңгыя компьютерлиг томографты көрээлиңер. Ону коронавирус аарыын ажып эрткен кижилер эки билир.Ол чокта кижиниң хөрээниң иштики байдалын билип алыры берге. Бо херексел таварыштыр аарыг кижини канчаар эмнээрин тургузуп болур. А томографтың өртээ 170 млн рубль. Ол ышкаш “Экмо” – хан арыглаар дериг-херекселди база мында тургускан. Тывага чок турган, бир дугаар мындыг херекселди тургусканы бо, ооң өртек-үнезини 10 млн рубль. Тыва медицинада бир дугаар салдынып турар дериг-херекселди чедиишкинивис деп санап тур бис” – деп, Тываның Баштыңы дыңнаткан.
Республиканың удуртукчузу өске регионнарда байдал дүшкүүрлүг апар чыдарын демдеглээн. Кожа-хелбээ регионнарда, Хакасияда, Красноярскиде аарыг көдүрлүп олурар. Мурнунда Россияга аарыг кижилер саны 11 муң чедип турган болза, ол катап ол хире чеде берген. Ынчан Тывага бир хүнде 180-190 кижи аарып, эмнелгеже кирип турган болза, бо хүнде 33-50 кижи чедип тур. Бо хонуктарда Москвада эмнелгелерни хаап, чүгле ковид-биле аараан кижилерни хүлээр кылдыр доктааткан.
Чазын Шивилигде, Акта, аэропортта эрттирилге пунктуларын дуглапкаш, республикаже кээп турар кижилерниң температуразын хынап тургаш, аарыгга удур үезинде турушканын ол демдеглээн.
“Ынчан бир ай хире үени ойнап алган бис. Ам база аргалыг болза, оода бир ай хире үени ойнап алыр болзувусса эки. Кижилерниң кадыкшылын камгалап алыр дээш бо эмнелгени дүрген ажыглалче киирери чугула. Мындыг онзагай дериг-херекселдиг эмнелге ажылдап эгелээрге, аарыг чавырлыр дээрзинге бүзүрээр бис. Шупту чүве бистен, чонувустан хамааржыр. Бодуңарны болгаш, эң ылаңгыя улуг назылыг кижилериңерни камнаңар. Чок болуп турар кижилеривистиң хөй кезии улуг кижилер. Оон аңгыда хоочураан тыныш, чүрек, хан-дамыр аарыглыг кижилерни база чидирдивис. Ынчангаш боттарыңарны камнап, хөй кижилер чыылган черлерже баарын шегледиңер. Красноярскиде чүгле ковидтен өлген кижилерниң саны 600 ажа берген. Бисте чок болган кижилерниң саны 101 кижи. Эвээш санныг чонга, биске дыка улуг чидириг-дир. Меңээ таварышпас, өскелерге дээр, аныяк кижилер анаа бис деп бодаан ажыы чок. Чок болган кижилеривис аразында 30 харлыг аныяктар безин бар. Ынчангаш камнаныңар деп катап-катап дилеп тур мен. Чазактың база Кадык камгалал яамызының мурнундан бүгү-ле ажылдарны кылыр бис” – деп, Ш. Кара-оол чугаалаан.
“РФ-тиң Президентизиниң даалгазы-биле РФ-тиң Камгалал яамызының тудуп турары хөй талалыг ажыл-чорудулгалыг чаа эмнелге төвү колдуунда белен. Шыны-биле чугаалаайн, планнааны-даа, ажыл-чорудулгазы-даа, иштики дерии-даа тулган төп-түр. Чүгле үш-ле айның дургузунда мындыг кайгамчык эмнелгени тудупкан. Бистиң дилээвисти деткээни дээш, четтирдивис! Ажылчын коллективтиң өзээ тургустунган. Тудуг доосту бээрге-ле, үстүкү удуртулгага илеткээн соовуста, эмчилер ажылдап эгелээр. Бир эвес коронавирус-биле байдал нарыыдай бээр болза, бо төп пандемия-биле демиселдиң кол шөлү апаар. Ынчан өске аарыг кижилерге оруннарны арттырып аптар бис. Эмчилер чаа клиниканың аргаларын дүрген шиңгээдип, аарыг кижини хүлээп алырындан эгелээш, эмнээрде бирги шинчилгеден үндүр бижииринге чедир, ажыл-чорудулганы шын организастаарын чедип алыр ужурлуг. Объектиже чылыг, суг, чырык хандырылгазын киирер тудуг ажылдарынга «шактарны деңнеп» алдывыс. Шупту чүве план езугаар чоруп олурар, саадаашкын турбас ужурлуг” – деп, Ш. Кара-оол, объектиге чораан соонда, социал четкиде бодунуң арынында бижээн.
Тыва Чазактың парлалга албаны.