«Шын» 12+

ТЫВАНЫҢ БАШТАЙГЫ ЧОЛААЧЫЛАРЫ

2 июля 2021
49

ТАР-ның 100 чылдаанынга

Ачамның чолаачылар курзунга өөренип тургаш, башкылары-биле тырттырган чуруун тып алдым. Шаанда ТАР үезинде бирги чолаачыларны башкылар та кайыын келгеш өөредип турган, ынчан ДОСААФ турбаан болгай.

Ачам Дамбыл-оол Бадыевич Уваннай 1931 чылдың февраль 2-де Тес-Хем кожуунга хөй ажы-төлдүг өг-бүлеге төрүттүнген. Ол элээди оол турда ачазы бурган­най­ берген. Ачам өг-бүлениң улуг оглу болгаш, ава­зынга дузалажыр дээш, өскээр өөренип-даа чорбаан, 12 харлыында-ла Калдак-Хамар арт-сын ажыр Балгазындан аъттыг почта дажып ажылдап эгелээн. Орукка чоруп чорааш, бараан сөөрткен моол, кыдат садыгжылар-биле-даа таныжып, чугаалажып чораан.

Ачам Тыва Арат Республиканың тургустунганындан 10 чылдаан юбилейинде хуралга киришкенин сактыр кижи. “Мени, чолаачы кижини, база Тес-Хемден 5 кижини­ делегаттар кылдыр чоруткан. Оларның аразында­ саанчы Баткар Хурагандаевна, зоотехник Балчар база бар. Шаңнал кылдыр бистерге колбасалар берген, оовусту дүктүг шоодайже суп алгаш, оон ону аштап шаг болган бис. Чогум өөрээн бис” – дээр кижи.

Ам ТАР-ның 100 чылдаан юбилейин демдеглээр деп турар. Бо чурукта баштайгы чолаачыларны ажы-төлү, уйнуктары танып каар, сактып кээр боор.

Оларның аразында Тес-Хемниң Белдир-Арыгдан Дөмүрек чолаачыны танып тур мен. Бо чолаачылар кандыг-даа машина, техниканы, комбайндан эгелээш мунуп, тараа ажаар, ыяш, чүък сөөртүр ажылдарга киржип, кылбаан-тутпаан ажылы чок, кызымак ажылдап чораан кижилер-дир. Оларга чоргаарланмас аргавыс чок.

Ачам бо-ла сактыышкыннарын төөгүүр. “1954 чылда Ильинка колхозка тараа ажаалдазынга комбайнерлап ажылдап турдум. Ынчан көдээ ажыл-агый техникумунуң сургуулдары дузалакчылап турган, оларның аразындан Кара-Күске Күнзекович Чоодуну “копильщик” – сиген бөлер кылдыр шилип алган. Ол күзүн тараа эки дүжүттүг болган” – деп чугаалаар кижи.

Нина ОЧУР.

Кызыл хоорай.

ШЫН Редакция