2021 чылда Тывага «Экология» национал төлевилелдиң иштинге үш регион төлевилелин – “Арга-арыгның кадагалалы”, “Арыг чурт” база “Кадыг бок артынчыларының мөөңү-биле ажаалдазы” – боттандырарынга 261 сая рубль көрдүнген. Республикага национал төлевилелдиң боттаныышкынының көскү түңнели – эргиде «Тыва кобальт» комбинадының хоралыг артынчыларын айыыл чок болдурары болур.
Биеэги шагның даг-болбаазырадылга бүдүрүлгезиниң артынчылар шыгжамырында ажылдарны «Геосинтетика» КХН дээр керээлиг организация “Арыг чурт” регион төлевилелиниң иштинде чорудуп турар. Хоралыг артынчыларны айыыл чок болдурарының талазы-биле керээни ол 2021 чылдың сентябрь 30-де 100 хуу күүседип дооскан.
“Арга-арыгның кадагалалы” регион төлевилелиниң иштинге кезип үрегдээн болгаш өлүп-кургаан ыяш-үнүштүң орнунга арга-арыгны катап тургузар ажылдар күүсеттинген. 820 га черге өзүмнерни олурткан, 6480 гектар черниң арга-арыын катап тургускан.
Ук регион төлевилелиниң иштинге өртке удур ажыглаар 21 кезек техниканы: “Садко НЕКСТ” деп алды бедик автомобильди, «Урал» марканың улуг чоруктуг дөрт машиназын болгаш кожуглуг чеди квадроциклди садып алган.
“Кадыг бок артынчыларын мөөңү-биле ажаары” регион төлевилелиниң иштинге 171 бок төгер контейнерни база чук сава чыыр 35 экочеткини садып алгаш, ооң 11-ин муниципалитеттерге халас ажыглалга дамчыдып берген.
Амгы үеде чамдык боктарны чыыр черлер Кызыл, Ак-Довурак болгаш Шагаан-Арыг хоорайларда, а ол ышкаш Сарыг-Сеп суурда ажылдап турар. Ол черлерде колдуунда бодун боду ажыл-биле хандырган хамаатылар ажылдап турар. Амдыы дээрезинде сайгарлыкчылар чук саваларны чыып, хевир аайы-биле аңгылап, таптап база соңгаар болбаазырадыкчыларже чоргузуп турар. Шак ынчалдыр Каа-Хем кожууннуң девискээринде бок чыып, хүлээп алыр черни Амир Салчак ажыткан. Ол ышкаш чук саваларның болгаш стретч-пленкаларның чыылдазын ында чорудуп турар.
Найысылалда база бок-биле ажылдап турар сайгарлыкчы резин кылыглар болбаазырадыр боттуң херээн ажыдып алган. Хууда сайгарлыкчы Аюш Монгуш боттуң бүдүргени резин кылыглар продукциязын: резин плитканы, пазл хевирлиг резин плитканы, шеверлел-каасталганың плитказын, кандыг-даа хемчээлдиң тиг чок рулон шывыгларын бүдүрүп турар.
База бир бок хүлээп алыр чер Кызыл хоорайның Спутник микрорайонунда Эрзинская кудумчузунда ажылдап турар. Ында чук саваны, стрейч-пленканы, саазын ораашкынны болгаш «Аян» фирманың шил савазының чыылдазын, хүлээп алыышкынын чорудуп турар. Чыгдынган материалдарны эде болбаазырадылгаже чорудуп турар.
«Национал төлевилелдиң боттаныышкыны ТР-ниң Арга-арыг ажыл-агыйының болгаш бойдус ажыглалы яамызының регионга экологтуг байдалды экижидериниң талазы-биле ажыл-чорудулгазынга салдарлыг болуп, шимчевестээн ажылды өлүг туружундан шимчедир арганы берген” деп, ук яамыда оралакчы сайыт Григорий Ондар чугаалап турар.
2022 чылда ТР-ниң Арга-арыг ажыл-агыйының болгаш бойдус ажыглалының яамызы «Экология» национал төлевилелдиң иштинге ам-даа бок-биле демисежир тускайжыттынган дериг-херекселди садып алыр деп планнап турар.
Артур ХЕРТЕК белеткээн.
Чурукту интернетен алган.
