Кызыл хоорайның Московская кудумчузунда 108 квартиралыг бажыңны “Орион” кызыгаарлаан харыысалгалыг ниитилелдиң тудугжулары тудуп доозар чыгаан. Амгы үеде сантехниканың дериг-херекселин тургузарын, квартираларның иштики электри четкизин шөерин адакталдырып, шеверлел ажылдарын кылып, чаа бажыңны ажыглалга киирерин белеткеп турар. Бажыңның даштыкы чоок-кавы девискээриниң чаагайжыдылгазын база кылыр.
Бо бажыңны тудуп турар үеде хыналданы тос катап чоруткаш, кылдынган тудуг ажылдарында илереттинген четпестерни чайладыр талазы-биле чеди сагындырыгны “Орион” кызыгаарлаан харыысалгалыг ниитилелдиң удуртулгазынга берген, багай шынарлыг ажылдарны тудугжулар эде кылган, ооң мурнунда туткан бажыңнарга деңнээрге, ону тутканының шынары багай эвес деп тудуг-хайгаарал албанының удуртулгазы санап турар.
Чурттаары айыылдыг апарган эргижирээн бажыңнарның чурттакчыларын көжүрер федералдыг программаның акшазының күсели-биле “Орион” кызыгаарлаан харыысалгалыг ниитилел бодунуң акша-хөреңгизи-биле тудуп турары бо бажыңдан квартираларны саткаш, эргижирээн бажыңнардан өг-бүлелерни көжүрер деп, Тываның Чазаа шиитпирлээн.
Республикаже инвесторлар боттарының акша-төгериин киирип, чуртталга бажыңнарының тудуун дүргедедип эгелээнде, белен квартираларны садып алыры, бажыңнарны республика боду тутканындан камналгалыг, камнап алган акша-төгерикти өске чарыгдалдарга киириштирип болур деп республиканың удуртулгазы санап турар. Эргижирээн бажыңнарның чурттакчыларынга квартиралар садып бээринге 170 миллион рубльди республиканың бюджединден тускайлап үндүрген, ынчангаш инвесторларның туткан бажыңнарының эки шынарлыг болурунга регионнуң эрге-чагыргазы шыңгыы хамаарылгалыг апарган.
Инвесторлар боттарының акша-хөреңгизи-биле республикага туткан бажыңнарындан квартиралар садып, ынаар эргилээн бажыңнарның чурттакчыларын көжүрер арга-биле “Чурттаарынга таарышпас чуртталга фондузун чок кылырын улам хандырары” деп чаа федералдыг программаны боттандырып чорудар. Бо федералдыг программаның ачызы-биле Тывага 11 муң дөрбелчин метр эргилээн чуртталга шөлүн чок кылыр.
Амгы үеде Тывада 35 тудуг организациялары ажылдап турар, оларның 17-зи кызыгаарлаан харыысалгалыг ниитилелдер, артканнары хууда сайгарлыкчылар. Оларның аразында «Орион», «Өлчей», «Энергострой» болгаш «Восток» кызыгаарлаан харыысалгалыг ниитилелдер хөй квартиралыг чуртталга бажыңнарын тудуп турарлар. Бо ниитилелдер боттарының акша-хөреңгизин чуртталга бажыңнарының тудуунга киириштирериниң аргазынче шилчип эгелээн. Чижээлээрге, «Энергострой» КХН найысылал Кызыл хоорайның Ленин кудумчузунда хөй квартиралыг бажыңның тудуунга бодунуң акшаландырыышкынын киирип, ол бажыңда квартираларны күзелдиг кижилерге садар, квартираларның 5 хуузун чурттаары айыылдыг бажыңнардан көжүрер өг-бүлелерге дамчыдып бээр.
«Дом.рф» күрүне корпорациязы Тываның чуртталга тудуунче бодунуң акша-хөреңгизин киирип болур. Ооң дугайында баш бурунгаар чугаалажыышкыннар бо корпорацияның чиңгине директору Виталий Мутко биле Тываның Баштыңының албан-хүлээлгезин түр үеде күүседип турар Владислав Ховалыг оларның аразынга бо чылдың май айда болган. Бир эвес оларның аразында дугуржулгалар херек кырында бүде бээр болза, «Бай-Хаак» микрорайонга чуртталга бажыңнарын тудар.
Чоннуң “Шанхай” деп адап кааны “Горный” микрорайонга чуртталга бажыңнарының тудуунга «Трансстрой» компания киржир талазы-биле дугуржулга база бар. Чоокку үеде бо микрорайоннуң төлевилелин сайгарып чугаалажыр.
Республиканың девискээринге, эң ылаңгыя Кызыл хоорайга, чуртталга тудуунче акша-хөреңгизин киирип, тудугларны тудуп эгелей бээринге амгы үеде күштүг болуп турар бюрократтыг негелделер шаптык апарган. Оларны чайладыр талазы-биле ажылдарны Тываның Чазаа амгы үеде чорудуп турар.
Шаңгыр-оол МОҢГУШ.
#Тудуглар #ОрионКХН #Кызылхоорай #Московскаямикрорайон #Тыва #Тува #Тувамедиагрупп #Тывадыл #Тывамедээ #Tuva #Shyntuva
