Тываның автооруктарынга автомобиль транспортунуң комплекстиг хыналдаларын калбаа-биле доктаамал чорудар даалганы Күрүнениң автотранспорт инспекциязының албанынга 2025 чылдың июнь айның төнчүзүнде Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг берген. Хыналдаларга иштики херектер органнарының патруль албанының шагдааларын, суд приставтарын, шериг автоинспекциязын болгаш оруктарга айыыл чок чорукка хамаарылгалыг албан черлериниң ажылдакчыларын хаара тударын дааскан. Ооң чылдагааны республиканың оруктарынга автотранспорт шимчээшкини-биле холбашкан өлүмнүг озал-ондактарның удаа-дараа болганы.
2025 чылдың май айда хоорай чергелиг Каа-Хем суурнуң Шахтёрская кудумчузунга 10 харлыг оолду болгаш кырган-авазын даштыкы марканың машиназының чолаачызы хөме бастырарга, ооң уржуунда олар эмнелгеге амы-тынындан чарылган. Июнь 17-де Кызыл – Дус-Хөл оруунга эзирик чолаачылыг “Лада Приора” автомашина аңдарылгаш, аныяк ийи кижи өлген. Июнь 22-де Кызыл хоорайның Магистральная биле Сарыг-Сеп кудумчуларының белдиринге дөрт харлыг оол биле ооң адазын машиназын эзирик мунуп чораан чолаачы ол-ла черге өлүр үстүрген.
Оруктарга калбак хыналдалар үезинде шыңгыы кичээнгейни машиналарны эзирик мунуп чоруур чолаачыларны, автотранспортту чолаачылаар шынзылгазы чок хамаатыларны илередип тыварынче болгаш автомашиналар ажыглап, кем-херек үүлгедир кижилерни тударынче угландырган.
Республиканың Күрүне автоинспекция албанының ажык медээлерин ёзугаар алырга, 2025 чылдың эрткен сес айларында эзирик чолаачыларның буруузу-биле болган автомобиль озал-ондактарынга 28 кижи амы-тынындан чарылган, 110 ажыг кижи аар кемдеп-кергээн, оларның чамдыызы инвалидтер апарган.
2025 чылдың тоску айы сентябрьда байдал кандыгыл? Ону Күрүнениң автоинспекциязының дыңнадыгларындан көрүп көрээлиңер.
Сентябрь 1-ниң хүнүнде Р-257 «Енисей» автооруктуң Кызыл кожуунда участогунга дүрген халдып чораан херээжен чолаачының машиназы оруктан үне халааш, аңдарылган – чолаачы ол-ла черге өлген, дөрт харлыг бичии кижи кемдээн.
Сентябрь 4-те Кызыл биле Чөөн-Хемчик кожууннарның оруктарынга чолаачылар орук шимчээшкининиң уткуштур кээр талазынче үне халыткан уржуунда 3 кижи өлген. Бо-ла хүнде орукка дүрген халдып чораан чолаачының машиназы орук кыдыынче үнгеш аңдарлырга, чолаачы ол-ла черге амы-тынындан чарылган.
Сентябрь 8–9 хүннеринде автооруктарга өлүм-чидимниг таварылгалар чок-даа болган болза, оруктарга шимчээшкинниң дүрүмнерин үрээниниң 300 таварылгазын КАИ ажылдакчылары илереткен. Эзирик 11 чолаачыны туткан, оларның аразында бир чолаачы ооң мурнунда база машинаны эзирик мунуп чораан болгаш, аңаа РФ-тиң Кеземче кодекизиниң 264.1 чүүлү-биле кеземче херээн оттурган. Машина башкарар эргези (шынзылгазы) чок 35 кижини туткан. Меге шынзылгалыг бир кижи туттурган. Орук шимчээшкининиң чурумун үрээш, чаштынып чоруп турган 2 чолаачыны туткан.
2025 чылдың сентябрь 10-да Улуг-Хем кожууннуң Хайыракан суурга мотоцикл биле автомашина үскүлешкен. Мотоциклдиң чолаачызының буруузу-биле 25 харлыг херээжен пассажир өлген.
13-түң хүнүнде эртенгиниң 5 шакта Шагаан-Арыг хоорайның Юбилейная кудумчузунга 60 харлыг кижини чолаачы өлүр бастырып кааш, дезе берген.
Ол-ла хүн Р-257 «Енисей» автооруктуң 807 километринге чолаачы уткуштур шимчээшкинниң талазынче үне халыткаш, даштыкы марканың машиназынга машиназын үстүрген. «Хино Рэнжер» машинаның пассажири кемдээш, эмнелгеге өлген.
2025 чылдың сентябрь 18, 19, 20 хүннеринде Тываның оруктарынга автомобиль шимчээшкини озал-ондактыг болгаш өлүм-чидимниг болган. КАИ ажылдакчылары 3 хонук дургузунда оруктарга шимчээшкинниң чурумун үрээниниң 441 таварылгазын илереткен. Эзирик 16 чолаачыны туткан. Автотранспорт эргези (шынзылгазы) чок азы ол эргезин казыткан 64 кижини туткан. 22 автомобиль озал-ондаа болган, аңаа 2 кижи өлген.
Күрүнениң автоинспекциязының сентябрь 1–20 хүннеринде ажык медээлери республиканың автомобиль оруктарында байдал дыка дүшкүүрлүг дээрзин херечилеп турар-дыр. Бо айның 20 хүннеринде Тываның автооруктарынга автомобиль озал-ондаанга 10 кижи өлген.
Вавилин ээтпээнге машинага хөме таварткан 11 харлыг Ай-Сүрен эмнелгеге чыткаш, кемдээшкиннеринден шыдашпайн, сентябрь 22-де амы-тынындан чарылган. Бо бичии оол-биле кады 2025 чылдың сентябрь айның 20 хонуктарында республиканың оруктарынга чолаачыларның буруузу-биле болган озал-ондактарга 11 кижи өлгени ол.
2025 чылдың 8 айларында автомобиль озал-ондактарынга 28 кижи өлген болза, чүгле сентябрь айның 20 хонуктарында озал-ондактарга 11 кижи өлгени (2 хонукта-ла 1 кижи өлгени) бисти, чолаачыларны болгаш пассажирлерни, машина-балгат ээлерин дыка бодандырар ужурлуг болгу дег. Амы-тынындан чарылган 11 кижиден аңгыда, инвалид апарган кижилер база бар болгай.
Ш. МОҢГУШ, КАИ-ниң ажык медээлеринден белеткээн.
Чурукту КАИ-ниң ажык арнындан хоолгалаан.
“Шын” №37 2025 чылдың сентябрь 25Оценили 63 человека