Чылдың-на эмнелге ажылдакчыларының профессионал байырлалын июнь айның 3 дугаар улуг-хүнүнде демдеглеп эрттирип турар. Бо чылын июнь 18-тиң хүнү таваржып турар. Июнь 15-те Улусчу чогаадылга бажыңынга ук байырлалга тураскааткан байырлыг хемчег болуп эрткен. Аңаа Тываның Баштыңының оралакчызы Александр Брокерт, кадык камгалал сайыды Анатолий Югай, Дээди Хуралдың (парламент) Кадык камгалалы болгаш социал хөгжүлде талазы-биле комитеттиң даргазы Ульяна Монгуш дээш оон-даа өскелер эмнелге ажылдакчыларынга профессионал байырлалын таварыштыр байырын чедирип, шаңналдарны тывыскан.
Кадык камгалал адырының хөгжүлдезинче, эмнелге албан черлериниң материал-техниктиг баазазын экижидеринче, эмнелге ажылдакчыларының билиин бедидеринче болгаш оларны деткииринче Тываның Чазаа онза кичээнгейни угландырып турарын Александр Брокерт демдеглээн. “Аныяк специалистерни эмчи мергежилче хаара тудуп, кадык камгалал адырының ажылдакчыларынга ажылдаарынга болгаш чурттаарынга чедимчелиг байдалды тургузар, республиканың чурттакчы чонунга эмчи дузазын чедирериниң шынарын болгаш чедимчелиин бедидер ажылдар ам-даа уламчы- лаар” – деп, ол чугаалаан.
Кадык камгалал адырынга киирген ачы-хавыяазы болгаш хөй чылдарда ак сеткилдиг ажылы дээш Россия Федерациязының Президентизиниң Өөрүп четтириишкин бижиин 6 эмнелге ажылдакчызы алыр аас-кежиктиг болган. Оон аңгыда, РФ-тиң Президентизиниң Хүндүлел бижии-биле Перинаталдыг төптүң акушер-гинеколог эмчизи Саяна Сарыгларны шаңнаан. Ол-ла эмнелгениң акушер-гинеколог эмчизи Любовь Омзаар “Россия Федерациязының алдарлыг эмчизи” деп атка төлептиг болган. Ол ынак ажылында 35 чыл дургузунда бердинип ажылдап чоруур. Улуг шаңнал чүгле бодунуң эвес, а төлдүң чырык черге төрүттүнүп келиринге дузалажып, хары угда ийи кижиниң амы-тынын камгалаар дээш ажылдап чоруур эмнелге адырының ажылдакчыларының шуптузунуң шаңналы деп, ол санап турар. “Шак мындыг улуг шаңнал-макталды ап турарым болза, Тываның чүгле акушер-гинекологтары эвес, а кадык камгалалының өске-даа адырларында ажылдап чоруур бүгү-ле эмчилер, амгы үеде хүндүлүг дыштанылгада олурар хоочуннардан эгелээш, аныяк коллегаларымга чедир шуптузунуң үлүг-хуузу кирген. Чаа божаан иелерге болгаш оларның ажы-төлүнге дузалажып чоруур эмнелге ажылдакчыларынга шуптузунга өөрүп четтирип тур мен” – деп, Любовь Омзаар чугаалаан.
Тыва Республиканың Баштыңының Өөрүп четтириишкин бижии-биле – 5, Хүндүлел бижик-биле 6 эмнелге ажылдакчызын шаңнаан. “Тыва Республиканың кадык камгалалының алдарлыг ажылдакчызы” деп хүндүлүг атты Бии-Хем кожууннуң Аржаан суурда фельдшер-акушер пунктузунуң фельдшери Елена Инюткина болгаш Республиканың СПИД-ке болгаш халдавырлыг аарыгларга удур төптүң улуг эмчизиниң методиктиг ажылдар организастаар талазы-биле оралакчызы Римма Сарыг-Серен алганнар.
“Тыва Республиканың алдарлыг эмчизи” деп хүндүлүг атка Республиканың уруглар эмнелгезиниң социал, медицина талазы-биле дузалаар салбырның эргелекчизи Зинаида Монгуш болгаш 1 дугаар Республика эмнелгезиниң карак эмнээр салбырының карак эмчизи Николай Утямишев олар төлептиг болганнар. Тыва Республиканың “Шылгараңгай ажыл-ижи дээш” деп медалы-биле Республиканың медицина колледжиниң башкызы Екатерина Полетаеваны шаңнаан.
Хөй чылдарда ак сеткилдиг ажылы болгаш кадык камгалал адырында бедик чедиишкиннери дээш “Кадык камгалалының тергиини” деп хөрек демдээн Республиканың уруглар эмнелгезиниң педиатр эмчизи Марина Дамчат-оолга тывыскан.
РФ-тиң Кадык камгалал яамызының Хүндүлел бижии-биле “Серебрянка” санаторийиниң эмчи сестразы Любовь Ооржак болгаш Республиканың 1 дугаар эмнелгезиниң улуг эмчи сестразы Чойганмаа Шагбажааны шаңнаан.
“ТЕРГИИН ЭМЧИ” МӨӨРЕЙНИҢ ТИИЛЕКЧИЛЕРИ
2023 чылдың “Тергиин эмчизи” деп атка төлептиг болган республика чергелиг мөөрейниң тиилекчилерин 2022 чылдың ажыл-ижин түңнеп тургаш, илереткен. Ук мөөрейге эң-не тергиин психиатр, клиниктиг психолог, УЗИ эмчизи, невролог, кеш эмчизин, акушер-гинеколог, дүрген эмчи дузазының эмчизин тус-тузунда илереткен. Оларга Психиатрия эмнелгезиниң улуг эмчизи Сайзана Монгуш, клиниктиг психолог Шеңне Ховалыг, Перинаталдыг төптүң УЗИ эмчизи Светлана Биин-оол, акушер-гинеколог Аяна Дундуй, 2 дугаар республика эмнелгезиниң невролог эмчизи Маргарита Балчир, Республиканың кеш болгаш шээр аарыглар диспансериниң дерматовенеролог эмчизи Чодураа Ондар, Республиканың дүрген эмчи дузазы болгаш айыыл-халап медициназының эмчизи Аяна Севен хамааржыр.
Ол ышкаш ортумак эртемниг эң тергиин эмнелге ажылдакчыларын база тодараткан. Республиканың онкологтуг аарыглар диспансериниң улуг эмчи сестразы Светлана Монгуш, Республиканың 1 дугаар эмнелгезиниң кардиология салбырының эмчи сестразы Алена Ооржак оларның ажылын эң тергиин деп үнелээн.
Кижи бүрүзү төрүттүнүп келген үезинден эгелээш, бүдүн чуртталгазының дургузунда эмчилерниң кичээнгейин болгаш дузазын ап чурттап чоруур дээр болза, чазыг болбас. Олар боттарының пациентилерин эмнеп, хайгаарап, шинчип тургаш, сагыш-сеткилиниң чылыын, шыдамык чоруун, сагыш човангырын херек кырында көргүзүп чоруурлар. Кижиниң амы-тыны болгаш кадыкшылы дээш улуг харыысалга оларның эктиниң кырында салдынган. Ынчангаш шак ындыг нарын, чымыштыг ажыл-иштиң кижилеринге, эмчилерге, эмчи сестраларынга, санитарларга, өөрүп четтирбестиң аргазы чок.
/ Чыжыргана СААЯ.
Чуруктарны Кадык камгалал яамызындан алган.
"Шын" №44 2023 чылдың июнь 17
