Бии-Хем кожууннуң Аржаан сумузунуң малчыннары эрткен дыштаныр хүннерде хой, өшкүзүн саргы, кодур болгаш өске-даа аарыглардан камгаладып, оңгачага эжиндирген.
Сумунуң чагырга чери кывар-чаар материалдар-биле деткимчезин көргүзүп, сугну эртенгиниң беш шакта улуг пашка изидип, чуулда черин белеткээн. Аныяк мал эмчизи Аяна Мурзукай сугга холуур эмниң хемчээлин хынап турган. Өрт машиназы хүнзедир сугну дажыглап келген.
Малчыннар чүгле сугга холуур эм садарда акша-төгериин демнежип октажып алган. Он шил «Диазинон-С» деп холуксаа Аржаанның шупту аалдарының хоюн чугдурарынга чедер. Тайга-таскыл Тарлаг сумузунуң малчыны 700 баш хоюн база чугдуруп келген. Ол сугга холуур эмин боду садып алган.
Кожууннуң көдээ ажыл-агый эргелелиниң даргазы Александр Монгуш чуулда үезинде малчыннар-биле ужуражып, ажыл-ижин сонуургап чугаалашкан. Аржаан сумузунуң чагырга чери болгаш культура ажылдакчылары көдээ ишчилерин сүттүг шай болгаш амданныг аъш-чеми-биле уткуур чаагай чаңчылдыг.
2020 чылда Аржаан сумузунуң эр хиндиктиг чону чагырга чериниң удуртулгазы-биле совет тургузуг үезинде кагдынган хой чуур оңгачаны септеп, аңаа хой, өшкүзүн чугдуруп эгелээн.
Хой чуулдазынга «Кыштаг», “Чаа сорук” төлевилелиниң киржикчилери, сумунуң малчыннары идепкейлии-биле киришкеннер. Олар сөөлгү кодан малдың чуулдазы төнгүжеге чедир бот-боттарынга дузалашкан соонда малын сүрүп алгаш чанганнар. Аржаанчылар чаңгыс дем-биле малын чугдурганы ол.
Бистиң корр.
