Республикага чер-даа, мал-даа ажыл-агыйын сайзырадырынга сиген болгаш тараа шөлдерин суггаттыг болдурары, совет үеде туткан суггарылга системаларын септээри, ажыглалын экижидери кол сорулгаларның бирээзи дээрзин Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг онзалап демдеглээн.
Сөөлгү ийи чылда Тывада суггарылга системаларының септелгези, оларның ажыглалы элээн экижээн деп болур. Аңаа салдарлыг болган чүүлдерниң бирээзи регионнарда суггарылга системаларының септелгезинге болгаш тудуунга деткимчени күштелдирери-биле, 535,5 сая рубльди 2023 чылда немей үндүрериниң дугайында айтыышкынны Россия Федерациязының Чазааның Даргазы Михаил Мишустин берген. Ол айтыышкын ёзугаар Тываның көдээ ажыл-агыйының мелиорация ажылдарынга 8 сая рубль акшаны тускайлаан. Тывада суггарылга системаларын септээр, суггаттыг шөлдерниң хөрзүнүнүң шынарын экижидери-биле культур-техниктиг ажылдарны чорударынга ол акшаны ажыглаары көрдүнген.
Барыын-Хемчик, Чеди-Хөл болгаш Каа-Хем кожууннарда 3 суггарылга системазын септээриниң төлевилелдерин Россия Федерациязының Көдээ ажыл-агый яамызы деткээн турган. Каа-Хем кожууннуң Суг-Бажы сумуда Бүрен-Хем суггат системазын септеп, ажыглалче кииргенин республиканың Көдээ ажыл-агый яамызы дыңнаткан. Ол дээрге 167 гектар ажыг суггарылга шөлү. Бо шөлдерге тараачын-фермер Кудай-Мерген Моңгуш мал чемин тарып өстүрүп келген. Моон соңгаар мал чемин улам көвүдедир белеткеп ап болур байдал тургустунган.
Бо суггарылга системазын катап ажыглалга кииреринге Кудай-Мерген Владимировичиниң үлүг-хуузун база демдеглезе чогуур. Эргилээн-даа болза, суггарылга системалыг шөлдү фермер 2021 чылда бодунуң ажыглалынга чөпшээредип алган. Ырак эвесте кыштаглыг болгаш, бо шөлге мал чеми тарып өстүрери эптиг. Малчыннап ажылдап чораан ачазындан өнчү кылдыр артып каан эрги тракторну септеп-селип, ажыл-агыйга ажыглап турган. Бүрен-Хем суггарылга системазын септээр, аңаа тарааны болгаш мал чемин тарып өстүрер сорулга-биле 2023 чылда тракторну болгаш сеялканы Росагролизинг дамчыштыр садып алган.
Бүрен-Хем суггарылга системазының ажыглалын экижидер, аңаа тараа болгаш мал чемин көвүдедир тарып өстүрери-биле шөлге культур-техниктиг, биргээр чугаалаарга, шөлдү ыяш-даштан аштаар, дескилээр дээш өске-даа ажылдарны чорудары апаар.
Ш. ЛОПСАН белеткээн.
Чуруктарны социал четкилерден хоолгалаан.
“Шын” №86 2024 чылдың ноябрь 9
