Ааспыраан але, ол азазаан чүвениң
Кырган ашак, кадайның өөнге эртен эрте бир аныяк оол хап келген.
Ашак олура:
― Адың кымыл? — деп айтырган.
Оол:
― Шиштээн төш-ле — деп харыылаан.
Ашак:
― Аалың кайдал? — дээн.
Оол:
― Маңнык-Дагда — деп харыылаан.
Ол оол шайлааш, хап чоруй баарга, ашак кадайындан элдепсинип айтырган:
― Адың кымыл дээримге, ол оол чүге ынча дээри ол боор, Шиштээн төш деп аттыг кижи база чоруур чүве-дир аа, кадай?
― Ол чүү дээриң ол, сени ынча дээри ол ышкажыл, отка хөрээң дөгеп олурарыңга — деп, кадайы харыылаан.
― Аалың кайдал дээримге, чүге ынча дээри ол, Маңнык-Даг деп чер кайда чоор?— деп, ашак кайгаан.
– Сээң хөрээңни ынча дээри ол ышкажыл, Шокараарты дөгеп алган чүвеңни — дээш, кадай хүлүмзүрүп каан.
– Ааспыраан але ол азазаан чүвениң — дээш, ашак хөйлеңин кеткеш, оттан аткаарлап алган.
Ала-Белиг
Ооруг черге кайгал улус чурттап чоруп-тур. Хөлүн эрттир-даа ааспырак бичии уруглуг улус-тур. Көрген-билген чүвезин душкан-на кижиге тө каап чоруур боорга, оор адазы ооң дылының бажын чолдайты кезип каан.
Ол аалга бир кижи келгеш, шайлап олурда, демги уруг каяа дөзер, чолдак дылы-биле: «Ала-бени шокандан бээй алды хонду, мээң дылым кешкенден бээй беш хонду»— деп чассыңайнып чугаалап олуруп-тур.
Кайнаар-даа чайлаар аргажок херечи бо-дур деп чүвени ала бениң ээзи дораан-на билип кагбас чүве бе. Бениң ээзи ол келген кижи ол бооп-тур. Дужун харап, кыда дайнап маңгысталып чурттап турган оорнуң дунчузу ол черге ынчалдыр чазылган. А чон Бай-Тайганың Бай-Тал артында ол ооругну оон бээр Ала-Белиг дижи берген.
Тыва улустуң аас чогаалы–чоннуң сагыш-сеткил өнчүзү, чырыдыышкын, эртем-методиктиг сайтыдан хоолгалаан.
Чурукту интернеттен алган.
“Шын” №37 2025 чылдың сентябрь 25