Диш эмчизиниң хүлээп алыышкынынче бижидип алыры чурттакчы чонну дүвүредип турар айтырыгларның бирээзи. Республиканың стоматология поликлиниказының улуг эмчизи Бежен-оол Торуш Тываның диш эмнелгелеринде нарын айтырыгларга хамаарышкан тайылбырны кылган.
ПАЦИЕНТИЛЕР ХӨЙ, ПОЛИКЛИНИКА ЧАҢГЫС
Улуг эмчиниң чугаалап турары-биле алырга, күрүне ачы-дуза порталын таварыштыр диш эмчизинче бижидилге ажыл хүннеринде эртенгиниң 8.00 шакта ажыттынып келир. Эмчиже бижидип алыр дээн чоннуң хөйүнден болгаш эмчиже бижидер форманы шын эвес долдуруп турарынд
ан кижилерниң чамдыызы бижидип шыдавайн турарын Бежен-оол Торуш демдеглээн.
Күрүне ачы-дуза порталынче кирер телефону, компьютери чок азы назы-хары улгады берген кижилерге эптиг болзун дээш, Колл-төп база ажылдап турар. Бир эвес күрүне ачы-дуза порталын таварыштыр бижидери болдунмайн туруп берзе, улуг улустуң стоматологиязының 3-09-05, а бичии уругларга 2-92-00 деп дугаарже долгапкаш, Колл-төп таварыштыр база бижидип алыр аргазы бар.
Диш аарыы дээрге эң-не нептереңгей аарыгларның бирээзи дээрзин поликлиниканың улуг эмчизи тайылбырлаан. “Кижи бүрүзүнде чаңгыс эвес, элээн каш аарыг диш бар болур. 2017 чылда эпидемиологтуг шинчилел-биле алырга, кижи бүрүзүнде 4–5 хире аарыг диш албан бар болуру илереттинген. Оларның чартыы берге байдалда. Республикада диш аарыгларын эмнээри-биле тускай дузаны чедирип турар поликлиника, ында ажылдап турар эмчилер бар-даа болза, олар кижи бүрүзүн эмнеп четтикпейн турар. Пациентилер хөй, а поликлиника чаңгыс” – деп, Бежен-оол Торуш чугаалаан.
ПОРТАЛ ТАВАРЫШТЫР ЧҮГЕ БОЛДУНМАЙН ТУРАРЫЛ?
Күрүне ачы-дуза порталынче диш эмчизинче бижидери-биле кире бээрге, чогуур поликлиника болгаш эмчиниң ады көзүлбес болур дээрзин хөй-ле пациентилер чугаалап турар.
Ооң чылдагааны кижилер амгы үениң техниказын эки билбезинде, билиглери чедишпезинде. Ол ышкаш телефоннуң, компьютерниң азы интернеттиң оожум ажылдап турарындан база дүрген бижидип четтикпейн баар. Амгы үениң техниказын эки сайгарар, интернеди дүрген ажылдап турар улус дүргени-биле чогуур чүүлдерни долдурупкаш, диш эмчизинче бижидип ап шыдаптар аргалыг. Диш эмчизиниң хүлээп алыышкынынче бижидер шактар эрте бээрге-ле, ол-ла дораан стоматологияның ады даңзыдан чиде бээр кылдыр порталды кылып каан. Бежен-оол Торуштуң демдеглеп турары-биле алырга, ону эдери эмнелге ажылдакчыларынга болдунмас. “Колл-төп таварыштыр-даа, боттары-даа келгеш, чон кээп бижидип ап турар. Болдунары-биле аарыг кижилерни хүлээп ап турар бис” – деп, ол чугаалаан.
Ол ышкаш ховар таварылгаларда техниктиг айтырыглар тургустунуп келир дээрзин улуг эмчи демдеглээн. Эртенгиниң 8.00 шакта эмчиже бижидилгени ажыдар дээрге, интернет чиде бээр азы чырык өже бээр таварылгаларда манаар ужурга таваржыр. Ынчалза-даа амгы үеде ындыг таварылгалар эвээжээн. “Пациентилерниң хөй кезии эмнедири-биле кээп турар. Мен бодаарымга, гигиенист эмчиже бир дугаар баар болза эки. Дишти канчаар шын аштап-чуурун, үрелбес болзун дээш чүнү канчаарын дээн ышкаш профилактиктиг сүмелерни гигиенист эмчи берип турар”– деп, Бежен-оол Торуш чугаалаан.
ӨСКЕ АРГАЛАРНЫ БАЗА КӨРҮП ТУРАР
Оон аңгыда, чидиг айтырыгны шиитпирлээри-биле, “Манаашкын журналын” база ажылдап кылган. Ынаар портал таварыштыр бижидип шыдавайн барган, кожуун эмнелгелеринде стоматолог эмчилер чок таварылгаларда, хостуг шак тыптып келирге, ынчан ол журналда киир бижиттинген кижилерже телефоннааш, хүлээп алыышкынга келирин дамчыдып турар. Ынчалза-даа ону чаңгыс хүн дургузунда кылыры нарын айтырыг. Эвээш дизе-ле 2–3 хүн негеттинер.
Бичии уруглар стоматологиязы республикада кара-чаңгыс эмнелге чери. Ынчангаш аңаа кээп турар пациентилер саны дыка хөй. Күрүне магадылалының программазы ёзугаар АМК (ОМС) полизи-биле диш эмчизиниң дузазын база чедирип турар. Бичии уругларга шак ындыг дузаны Комсомольская кудумчузунда Уругларның кадыкшылга төвү, “32 караттың стоматологиязы” КХН база хууда сайгарлыкчы Л.А. Саражакова чедирип турар.
Диш эмчизиниң дузазы хенертен херек апарган таварылгада улуг-даа, бичии-даа улустуң стоматология поликлиникаларында хыналда кабинеттери баштайгы дузаны чедирип турар.
Диш эмчилериниң чедишпейн турарын регионалдыг болгаш федералдыг программаларның боттанылгазы-биле шиитпирлеп турарын улуг эмчи чугаалаан. Эрткен чылын 8 стоматолог эмчини кожууннарже ажылдаары-биле чоруткан.
Ол ышкаш тускай шериг операциязының шөлээлеп чедип келген киржикчилеринге дүрген дузаны чедирип турар. Боттарының материалдары-биле ТШО киржикчилерин эмнээр дугуржулганы хууда стоматология кабинеттери биле Кадык камгалал яамызы чарган. Ук ажылды төлевир чокка, социал кады ажылдажылга хевиринге чорударын дугурушкан. Кызыл хоорайда ниитизи-биле 21 стоматология кабинеди ук дугуржулгага чөпшээрешкен. Ол кабинеттерниң даңзызын республиканың стоматология поликлиниказының сайтызынга болгаш социал четкиге удавас салыптар дээрзин Бежен-оол Торуш чугаалаан.
Чыжыргана СААЯ белеткээн.