ШАГАА ХҮРЕЖИНДЕН РЕПОРТАЖ
Улу чылын уткууру-биле Шагаа хүрежин февраль 9-та “Сүбедей” спорт ордузунга Тываның Спорт яамызы биле Тыва хүреш федерациязының удуртулгазы 128 мөгениң аразынга маргылдааны чаа дүрүм езугаар бедик деңнелге эрттирген.
Хүрештиң ажыдыышкынында Дээди Хуралдың Даргазы Каң-оол Даваа база РФ-тиң Күрүне Думазының депутады Айдың Сарыглар, тыва Чазактың оралакчы даргазы Алик Монгуш, спорт сайыды Субудай Монгуш Шагаа–2024-ке уткуштур тыва чонга база ТШО киржикчилеринге чедиишкиннерни, мөгелерге спортчу тиилелгени күзевишаан, удавас болур Президент соңгулдаларынга идепкейлиг киржирин кыйгырганнар. Улаштыр Тыва Республиканың алдарлыг артизи Шолбан Ондар Шагаа уткуштур байлак ыры күүселделери-биле аарыкчыларга, мөгелерге, деткикчилерге солун хөгжүмнүг байырны чедирген.
Маргылдааның чарлакчызы Ушпас Куулар 128 мөгениң девиин чарлаан соонда, хүрештиң бирги салыы чаа дүрүм – рейтиң барымдаалаар ёзу-биле эгелээн. Маргылдааның баштайгы ийи салыында Чаа-Хөлден аныяк мөге Дордаа Ай-Херел шыырак хүрежип, баштай Хартыга мөге Сонам Соянны чараш арга – доза дегелээшкиннни кылгаш тиилээн, дараазында Начын мөге Начын Монгушту хончу хүрежинге чая тудар арганы кашпагай кылгаш, октаан. Үшкү салыгда Арзылаң мөге Айдың Монгуш-биле таварышкаш, октаткан.
Ол ышкаш дараазында аныяк мөгелер дидим хүрежи-биле көрүкчүлерниң сонуургалын чаалап алганнар. Мөңгүн-Тайгадан Омак Кенден база ооң өөреникчизи Дозураш Салчак, Өвүрден Сайын-Белек Доңгак, Чөөн-Хемчиктен дыңнаары кошкак аныяк мөге Экер Сат, Сүт-Хөлден аныяк мөге Сүлде Донгак хамааржырлар. Сөөлүндээзи 3-кү салыгда Начын мөге Баткар Баасан-биле ачыр-дачыр хүрештиң түңнелинде октаткан база Сүт-Хөлден Аяс Монгуш бодунуң туруштуун, тиилелгеже чүткүлдүүн бадыткаан, 4-кү салыгда Арзылаң мөге Айдың Монгушка октаткан. Эң дүшкүүрлүг 4-кү салыгда, 16 шыырактар аразынга, Хартыгалар хүрежинге Сергек Ондар (Сүт-Хөл) хончу хүрежинге шелер арга-биле Алексей Монгушту (Өвүр) тиилээн.
Шагаа хүрежин каастаан, бо чоокта хүрешпээн, көрүкчүлерниң ынак мөгелери – Арзылаң мөге Сылдыс Монгуш (Чөөн-Хемчик), Хартыга мөге Сергек Ондар (Сүт-Хөл), Начын мөгелер Алдын-Сай Оодай (Өвүр) база Баткар Баасан (Эрзин) шупту 8 шыырак мөге санынче киргеннер. Шыырак 4 мөгениң хүрежинге Чаан-мөге Сайын-Белек Тюлюш (Тес-Хем) удурланыкчызы Арзылаң мөге Мөңге-Эртине Куулар мундурар арганы кылырга, удур доза илдиртип ужургаш, 2 шыырак мөгениң санынче кирген. Арткан 2 арзылаңнар хүрежинге Айдың Монгуш (Улуг-Хем) удурланыкчызы Сылдыс Монгушту (Чөөн-Хемчик) шелер арга-биле шывадап дүжүргеш, тиилээн.
Шагаа–2024-түң тулган тиилекчизи дээш түңнел хүрешке Арзылаң мөге Айдың Монгуш бо удаада Чаан мөге Сайын-Белек Түлүштү шелер аргазы-биле холунга даяндыргаш, шүглүп үнген.
Шыырак 8 мөгениң шаңналдары: 1-ден 8-ке чедир черлер дээш акша шаңналдары (100, 50, 30 болгаш 10 муң рубль. Спорт яамызы болгаш Тыва хүреш федерациязы хүрештиң сайзыралын ам-даа улай көдүрери-биле килдер аайы-биле хүрештиң хевирлерин тургузарын база моон соңгаар Шагаа хүрежинге Тыва Республиканың спорт мастери атты тыпсырын бодап турар. Хүрештиң аарыкчыларынга боттарының сүмелерин киирерин, бижиирин сүмелээн.
Алексей ЧАМБАЛ-ООЛ.
“Шын” №10 2024 чылдың февраль 10
