2024–2025 чылдың кыжынында Тываның девискээринге хар дыка кылын кылдыр чагбаан. Барыын талакы кожууннарның чамдык черлеринде хар чуга чагган. Кызыл, Бии-Хем, Каа-Хем кожууннарның девискээрлеринде хар элээн кылын.
Ынчалза-даа Кызыл хоорайда, Кызыл, Каа-Хем, Чеди-Хөл, Чөөн-Хемчик кожууннарда чавыс болгаш даглар эдээнде чурттакчылыг черлер март айның төнчүзүнде болгаш апрель айда эрээн хар суунга алзыптарының айыылы бар.
Мурнуку чылдарда часкы хар суунуң үери канчаар эртип турганын кичээнгейге алыр болза, найысылал Кызыл хоорайга — март айның эгезинде апрель төнчүзүнде. Кызыл кожууннуң төвү Каа-Хем суурнуң мурнуу чүгүнде Хербис дааның харының суунга Бүрен-2 кудумчудан Паротурбинная кудумчуга чедир бажыңнар алзып турган.
Хербис дааның чөөн талазында Кызыл хоорайның Спутник микрорайонда чавыс черлерде, оң талакы эрик микрорайоннуң артыы талазында даглардан баткан хар суунга Азас-2 кудумчу болгаш ооң чоок-кавызында бажыңнар алзып турган.
Эрткен кыжын Кызыл кожууннуң болгаш Кызыл хоорайның девискээринге хар элээн кылын чагган, ону аштаары берге болган. Каа-Хем суурнуң болгаш Кызыл хоорайның үстүнде айыткан девискээрлеринде бажыңнар хар суунга алзыр чыгыы.
Хербис даг биле Азас-2 кудумчунуң артыы талазында дагларның баарын дургаар камгалал чалдарны шөйүлдүр тудуп чоруткан. Ол чоок-кавыда бажыңнарның чурттакчылары ол чалдарже бокту төп каарының хараазы-биле оларны хар ажылдыр төктүп, бажыңнар девискээрлеринче агып турган таварылгалар чамдык чылдарда тургулаан.
Хар суунга алзып болур девискээрлерде бажыңнарның чурттакчыларынга часкы үерге баш бурунгаар белеткенип алырын Онза байдалдар яамызының албан черлери сагындырып турарлар. Ол дээрге эт-септи бедик черлерже үндүрери, одаар ыяшты чагыларга быжыглап шарып алыры, идик-хепти болгаш документилерни суг өттүрбес материалдарга суп алыры дээш оон-даа өске хемчеглер.
Часкы хар суунуң болгаш чайын хемнер үериниң үезинде камгалал ажылдарынга 900 кижини, 294 санныг янзы-бүрү хевирниң техника аймаан ажыглаарын, кижилер түр када чурттаар 83 пунктуну ажыдарынга беленин республиканың удуртулгазы дыңнадып турар. 204 кижи болгаш 69 техника амгы үеде белениниң шугумунда.
ТР-ниң ОБЯ-ның ажык медээлеринден.
Чурукту интернет четкизинден хоолгалаан.
“Шын” №10 2025 чылдың март 20
