Январь 23-те РФ-тиң Президентизи Владимир Путинниң Тывада бүзүреттирген кижизи Кызылдың М.А. Бухтуев аттыг 1 дугаар школазының директору Татьяна Шарыпова чоннуң чагыгларын хүлээп алган.
«Хөй-ниити хүлээп алыышкыннарын уламчылап, чоннуң чагыгларын хүлээп тур бис. РФ-тиң Президентизиниң соңгулдаларының кандидадынга чагыгларны чон киирип турар. Элээн каш кижи келгеш, чагыын киирди. Оларның кайызының-даа көдүрген айтырыглары хууда эвес, а ниитилелдиң чидиг айтырыглары болганын демдегледим. Кадык камгалалынга, хоорай иштинге аргыжылгага, өөредилгеге хамааржыр чонну дүвүредип чоруур айтырыглар болду» – деп Т. Шарыпова чугаалады.
Кызыл хоорайның чурттакчызы Надына Бедарева:
– Амгы үеде хүндүлүг дыштанылгада мен. Сөөлгү үениң чидиг айтырыгларының бирээзи – диш эмнелгезиниң тудуу деп санаар мен. Ынчангаш бөгүн ук айтырыгны көдүрүп, РФ-тиң Президентизиниң бүзүреттирген төлээзин таварыштыр чагыгны киирдим. Бирээде, диш эмнелгезиниң тудуу үе-дүптүң эрги оран-сава-дыр. Ийиде, эмчилер чедишпес. Эрги оран-савага аныяк специалистер ызырынмас. Диш аарыырга, эмчилеп алыр арга чок. Ынчангаш бо айтырыгны шиитпирлеп бээрин республиканың чурттакчы чонунуң өмүнээзинден диледим.
«Кызыл хоорайга улуг, делгем коляскалыг кижи кире бээр кудумчу автобустары бээр арганы өөренип көөрүн дилээр-дир мен. Кадыының байдалы онзагай, коляскада олурар төрелдиг мен. Хоорайда комфортабельдиг транспорттуң чогундан ол төрелим кым-бир кижиниң дузазы чокка кайнаар-даа чоруп шыдавас» – деп, Кызыл хоорайның Золотой ключик аттыг 1 дугаар уруглар садының логопеди Мария Сагалакова чугаалады.
Республикага медицина-социалдыг болгаш психологтуг реабилитация төвүн инвалид уругларга болгаш ТШО-дан кээп турар чаңгыс чер чурттугларывыска кылып берген болза. Кадыының байдалы онзагай өпеяалыг төрелим бар. Олар чаш төлүнүң кадыкшылы дээш албан-биле Москвага азы өске улуг хоорайларга барып, эмнээшкинни удаа-дараа эртип турар. Амгы үеде психологтуг-даа, социал-даа, эмчи-даа дузазы хереглээн ТШО киржикчилери бертик-межел чанып кээп турар. Аңгы-аңгы тудугларга эвес, а чаңгыс черге комплекстиг төп турары күзенчиг дээрзин Кызыл хоорайның А.С. Пушкин аттыг ном саңының номчулга залының даргазы Чинчи Ондар чугаалап, чагыгны киирген.
Алексей Хоюгбан, Кызылдың политехниктиг техникумунда мастер башкы:
– Чээрби чыл дургузунда токарьлар өөредип ажылдаан мен. Тывага чаңгыс-ла өөредилге черинге токарьларны өөредип турган. Ажылдап турган станоктарывыстың элей бергени-биле техникумда ол салбырны хаапкан. Амгы үеде Тывада ажылдап чоруур токарьлар колдуу бистиң өөреникчилеривис болуп турар. Улаштыр ону сайзырадып, өөредир күзелдиг улус бар-даа болза, Кызылга өөредип шыдавас-тыр бис. Чүге дээрге станоктар чок. Токарь болуксаан оолдар соңгаар хоорайларже чоруп турар. Токарьлар өөредир талазы-биле эң-не чоок хоорай Черногорск дээш оон-даа ыңай ырадыр чоруп каар.
РФ-тиң Президентизи В. Путинниң Айыткалында бежен эң-не кол мергежилдерниң аразынче кирген мергежил– токарь. Тывага токарьларны өөредип эгелээр дизе, чаа дериг-херексел херек. Токарьлар өөредир дериг-херекселди чаартып бээрин дилеп тур мен. 2002 чылдан эгелээш, республикага кылып келген ажылым – токарьлар өөредири. Өөредип эгелээринге белен мен.
Ынчан өөреткен токарьларывыс адакталып, соңгаартан келген токарьлар Тывада ажылдап турар апарган. Бодувуста токарьлар өөредир арга чок. Херек кырында эң-не херек мергежилдерниң бирээзи болуп турар.
Айдың ОНДАР.
Буян ООРЖАКТЫҢ тырттырган чуруктары
«Шын» №5 2024 чылдың январь 24
