Алды сертификатты тывыскан
Ада-иези чок өскүс арткан уругларны чурттаар оран-сава-биле хандырары – күрүнениң хүлээлгези. Хөй-ле чылдар дургузунда бо айтырыг чедимчелиг шиитпирлеттинмейн турганы чажыт эвес.
Сөөлгү чылдарда өскүс уругларга чурттаар оран-сава айтырыы бичиилеп шимчеп, ында-мында «өскүстер бажыңы» деп адаарывыс бажыңнар көстүгүлеп келген. Бажыңнарны тудуп-даа турар болза, өскүс эрге байдалдыг хамаатыларның санының хөй болганы-биле, ук айтырыг ам-даа ажык болуп артпышаан.
Тываның Баштыңы В. Ховалыг өскүстерни оран-сава-биле хандырар айтырыгны доктаамал шыңгыы хайгааралда тудуп, ук айтырыгны чогумчалыг кылдыр шиитпирлээриниң янзы-бүрү аргаларын дилеп тып турар. Чурттаар оран-сава тудар инвесторлар-биле дугуржулгаларны чарып, оларның тудуп үндүрген оран-саваларындан квартираларны өскүстерге бээр ажыл база шапкынчаан. Ынчалза-даа айтырыгны үзе шиитпирлээринге немелде аргалар херек. Ындыг аргаларның бирээзи – «Өскүстерге чурттаар оран-сава сертификады» деп чаа төлевилелди республикада боттандырып эгелээни болуп турар.
2022 чылда ТР-ниң Чазаа өскүстерге чурттаар оран-сава садып алырынче республика бюджединден 29 сая рубльди чурттаар оран-сава садып алырынга киириштирер сертификаттарга аңгылаан. Бо хүнге чедир «Өскүстерге чурттаар оран-сава сертификады» деп төлевилел-биле 18 кордакчы даңзыда кирген. Оларның 14-ү Кызыл хоорайның чурттакчылары, а 4 кижи кожууннарга хамааржыр.
Бөгүн ТР-ниң Баштыңының социал политика талазы-биле оралакчызы Е.В. Хардикова ук төлевилелге киржир дээш, документилерин дужаагаш, бүгү негелделерге дүгжүп, хыналдаларны эрте берген 6 хамаатыга «Өскүстерге чурттаар оран-сава сертификадын» тывыскан.
«Бөгүн алган сертификадыңарны ажыглаарынга алды ай хуусаа бердинген. Бир эвес ол хире үе дургузунда садып алыр бажың тыппайн баар болза, сертификаттың хуусаазын узадып ап болур» - деп, Елена Хардикова чугаалады.
Чодураа Дмитриевна Монгуш, Кызыл хоорайда уруглар садында кижизидикчи башкы:
- 2011 чылда бажың оочурунга туруп алган мен. 9 болгаш 4 харлыг ийи ажы-төлдүг мен. Белен бажыңны манаары дыка үр боорга, сертификат алыр деп шиитпирледим. Интернет четкизинге «Өскүстерге чурттаар оран-сава сертификадының» дугайында номчааш, документилеримни белеткээш, 2022 чылдың июль 20 ажып турда дужааган мен. Наркологияда учетта турбайн турар деп болгаш ажылдап турар деп шынзылга бижиктер, өскүстерге бажың оочуру дээш судташкан дугайында шиитпир дээш негелде езугаар документилеримни чыггаш, дужаапкан мен. Таптыг-ла бир ай болганда сертификатты алыр дугайында медээни алдым. Ол акшаны бажың сатпайн, өскээр чарыгдаары канчап-даа болдунмас. Чүге дээрге садып ап турар бажыңывысты Өөредилге яамызы хынааш, бажың ээзинче акшаны шилчидер.
Айда-Херел Монгуш:
- 2017 чылда оочурга 60 ажыг дугаар кылдыр туруп алган мен.Бо хүнге чедир оочурум көңгүс чылбаан. Бажың алыр дээш хоорай судунга берип-даа турган мен. Тыва дамчыдылгага «Өскүстерге чурттаар оран-сава сертификадының» дугайында чугаалай бээрге, төлевилелге киржип эгеледим. Сертификат-биле хоорай девискээринден бажың садып алыр деп планнап турар мен. Өг-бүлелиг, ийи ажы-төлдүг мен. Хоорайда чурттаар оран-сава айтырыы берге боорга, Сүт-Хөл кожуунда ажылдап турар мен. Төлевилел-биле чурттаар оран-сава садып алыр акша-төгерик бергени дээш, улуу-биле четтиргенимни илередип тур мен.
Айдың ОНДАР.
