Чазак Даргазының оралакчызы Алик Монгуштуң удуртканы республиканың мал кыштаглаашкынын мониторингилээр оперативтиг штабтың дыңнадыы-биле алырга, агаарның сооп келгени, харның кылыннадыр чагганы база дүвүлээн хаттар малчын турлагларже оруктарны хөртүктей хадып, мал-маганга берге байдалды тургускан.
Синоптиктернии-биле алырга, республика девискээринге хүндүскү үеде казыыр 35, а дүнеки үеде казыыр 44–49 градус чеде бээр дыңзыг сооктар декабрьның 16-га чедир үргүлчүлээр деп, ОБЯ-ның Тыва Республикада эргелели дыңнаткан.
Мөңгүн-Тайга база Бии-Хем кожууннарның девискээриниң чамдык черлеринде бо хүнде харның кылыны 45–60 см четкенинден малды одарладыры бергедээн. Малчын аалдарже оруктарны хөртүктей хадып каапкан. Мөңгүн-Тайга кожуунда харның кылынындан Ак-Баштыг, Кара-Хову, Кускуннуг-Арыг, Оруктуг-Дыттыг-Хем деп черлерде элээн каш кыштаглар болгаш «Мөген-Бүрен» КУБ-туң малчыннары өскээр көшкен.
Өске чылдарга деңнээрге, арткан кожууннарда харның кылыны 30 см чедип, байдалды нарыыдаткан. Көдээ ажыл-агый техникалыг ажыл-агыйларны кывар-чаар материалдар-биле хандырып, кыштагларже оруктарны үстүрүп, одар шөлдерин далбыйлаарынче хаара тударын кожууннар чагыргаларынга сүмелээн.
Оон аңгыда, бүгү-ле ажыл-агыйларда малдың күш-деңгелин тускай дүрүм езугаар шинчилеп хынааш, кошкактарын ылгап аңгылаар ажылды декабрь 20-ге чедир доозар даалганы оралакчы дарга берген.
Хар улуг дүшкен кожууннарже мал чеми, чылгаар дус, малчыннарга аъш-чем чедирилгезин организастаан.
Онза байдалдар тургустуна берзе, дүрген хөделир кылдыр ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызында “изиг шугумну” ажылдаткан, ведомствонуң эр ажылдакчыларындан оперативтиг дежурный ийи бөлүк тургустунган.
Малчыннар онза байдалдар дугайында дыңнадыгны хүннүң-не 18.00 шактан 09.00 шакка чедир база дыштаныр хүннерде бүдүн хүн дургузунда – 8(39422) 9-75-50; ажыл хүннеринде 08.00 шактан 18.00 шакка чедир – 8(39422) 9-75-36 база 8(39422) 9-75-05 дугаарларлыг телефоннарже дамчыдар.
ТР-ниң Чазааның парлалга албаны.
«Шын» №96 2023 чылдың декабрь 16