Дыка хөй улус ССРЭ-ни ыдыкшыдып, ооң дугайында сактыышкыннарга алзып, ол үелерже дедир эглип келиксээр. Ынчалза-даа ССРЭ үелеринче эглип келири болдунмас-тыр ийин. Турганындан дээре чаа күрүне тудар дээн болза, кандыг чүве ийик. А ССРЭ үелери төөгүнүң арыннары болуп артып калыр. Сагышта ышкаш эвес-даа болза, эң чөптүг, эң эки, депшилгелиг күрүне болуп артар. 70 чыл төөгүзүнүң дургузунда ол дыка хөй эки чүүлдерни бодунуң соонга арттырып каан.
Бөгүн ооң дыка хөй эки үлегерлерин дедир эгидерин кызыдып чор бис. Оон дээре үлегер-чижек амдыызында чогааттынмаан азы чок дээрзин медереп билип чоруурувус дээрге-ле, эргиниң дуржулгазын хүндүлеп, ону үнелеп чоруурувустуң херечизи-дир. «Маадыр ие» атты, эки тураның улусчу дружиналарны РФ-тиң Президентизиниң чарлыктары-биле катап эгиткенин буянныг хүндүткелдиң езулалы кылдыр көөр апаар. Улус ажыл-агыйының янзы-бүрү адырларында эргиниң эки үлегер-чижээнче эглип кээп турар. Көдээ ажыл-агыйда суггаттыг системаже эглип келиишкин, корум-чурум камгалалында улусчу дружиналар “сактыышкыннарның” одуруунга ха- мааржыр. Бо бүгүге улус-чонну калбаа-биле киириштирип эгелээни кончуг эки чижек.
Улустуң орук озал-ондаанга, өрт халавынга, сугга дүжүп өлүр таварылгалары өзүп турда, “Орук шимчээшкининиң аныяк инспектору”, ОСВОД, «Аныяк өртчү», “Аныяк дзержинчи” дээн чижектиг эки тураның хөй-ниити организацияларын школаларга, өөредилге черлеринге дагын катап ажыдар дээн саналдар чөптүг болбааже. Чоннуң амы-тынының айыыл чок чоруун хамаатыларның боттарының киржилгези чокта хандырары берге болгай. Идепкейлиг хамаатыны кижизидериниң бир аргазы ол. Караан хаптап, кулаан кумнап, телефонче бажын суп алган чоруур кижини эвес, а езулуг хамааты туруштуг кижини аан. Айыыл-халап болбаанда-ла, ону баш удур сагындырары чугула. ССРЭ үезинде, ырак эвес төөгүвүсте, ону хөлчок эки билип турган-дыр. Мага-боду бүгү талалыг сайзыралдыг хамаатыны хевирлээри-биле ГТО-лар, школа чанында бүдүрүлге комбинаттары, шеригге белеткелдиң эге кичээлдери совет үеде ажылдап турду, оларның чамдыызын амгы үеде диргискени өөрүнчүг болгаш мактаксанчыг.
Артур ХЕРТЕК.
"Шын" №57, 2023 чылдың август 2