Найысылалга Башкының болгаш дагдыныкчының чылынга тураскааткан ТывКУ-нуң сургуулдарының аразынга «Бистиң час – 2023» деп мөөрейниң түңнел оюн-тоглаазы болуп эрткен.
Фестивальдың хүндүлүг чалаттырган аалчылары, Национал театр болгаш «Саян» театрының артистери, журналистер март 23-тен 30-ге чедир сургуулдарга ажыктыг мастер-класстарны эрттирген. Россияның сургуулдар фестивалынче шилилге мөөрейлер апрель 6-дан 14-ке чедир болган. Апрель 19-та түңнел концерт болгаш тиилекчилерни шаңнап-мактаан ёзулал байырлыг шинчиге эрткен.
Ооң кол сорулгазы эртем ажылынга сундулуг болгаш ырлаар, самнаар салым-чаяанныг сургуулдарны илередири, улаштыр оларның өзүлдезинге деткимчени чедирери болур. Ол ышкаш «Россияның сургуулдарының чазы» деп улуг чурт деңнелдиг хемчегниң Тывадан төлээлерин илередири. Ниитизи-биле 6 аңгы номинацияга 300 ажыг сургуул идепкейлиг киришкен.
«Эртем» номинациязының инженер-техника эртемнеринге Чимиза Дыртык, көдээ ажыл-агый адырының эртем ажылынга Түвендей Адыг-Тюлюш, социал-гуманитарлыг эртемнерге Кызылдың башкы институдунуң сургуулу Надежда Бюрбю, психология болгаш педагогика эртемнеринге Шончалай Иргит, бизнес төлевилелдерге Ай-кыс Эренчин база социал төлевилелдерге Чейнеш Чамыян тергиидээннер.
«Театр уран чүүлү» номинациязының шииткекчизи Национал театрның артизи Тана Хөвең-оол шаңналдыг черлер алган сургуулдарны шаңнап тура, «Өртем- чей – ол театр-дыр, өргүн чону – артистер-дир» – деп, Уильям Шекспирниң сөстери-биле эгелээн. Театр уран чүүлү, ооң амыдыралы ТывКУ-нуң иштинде сургуулдар аразында хайныгып турар дээрзин ол демдеглээн. Олар чайгаар-ла театр жанрларын эндевес. Актер кижиниң ролюн ала-чайгаар ойнаар кайгамчык салым-чаяанныг болгаш чогаадыкчы кижилер дугайын ол чугаалаан. Ол ышкаш шаңнал бижиктерин тыпсып тура, аныяктарга ам-даа хөгжүүрүн, дидим болурун база бурунгаарлаарын йөрээп күзээн.
«Уран сөс» номинациязынга дыл салбырының сургуулдары Диана Очур-оол база Аялга Ооржак, «Биче театр» кезээнге «Буура» театр бөлгүмүнүң сургуулдары, «Уран талант дээш» деп номинацияга Чаян Монгуш, «Тергиин хуулар мастер» деп номинацияга Оттук Кара-Сал, «Чогаадыкчы үзели дээш» тускай шаңналга Вилория Базыраа, «Жанрның оригиналы» шаңналга Айдана Попуу, «Театр уран чүүлүнге ынакшылы дээш» шаңналга Аяк-Хээ Ооржак төлептиг болганнар.
«Журналистика» номинациязының шииткекчилери, ТывКУ-нуң медиа албанының редактору Чечена Соян болгаш «Медиа М» информация төвүнүң даргазы Сылдыс Монгуш сургуулдарны шаңнап тура, киржикчилерниң журналисчи ажылдарының чылдан чылче экижип турарын онзалап демдеглээннер. «Видеороликтер» мастер-клазынга Тываның сураглыг журналистери сургуулдарга журналисчи төлевилелдериниң чедер-четпестерин болгаш улаштыр өзериниң талазы-биле арга-сүмезин база дуржулгазын үлешкен.
Тергиин телевидение дамчыдылгазынга физика болгаш сан салбырының сургуулдары Айдан Дамба болгаш Тамерлан Сырбыкай, тергиин солун-сеткүүл материалынга дыл салбырының сургуулдары Артыш Кол биле Чаяна Чыкай, тергиин видеоролик мөөрейинге көдээ ажыл-агый салбырының сургуулу Ачыты Соскал тиилээннер.
Ачыты Соскал – студентилерниң «Медиа М» информация төвүнүң кежигүнү. Ооң кол ажылы – университеттиң бүгү-ле хемчеглерин видеога тырттырары, ону эде кылып, монтаж ажылын чорудары. Ниитизи-биле ук төпте 12 сургуул чырыдыышкын ажылын чорудуп турары онзагай. Оларның чугаалап турары-биле алырга, материал бижиир кижилер эвээш, ынчангаш журналистикага сонуургалдыг сургуулдарны төпке кээп, хостуг үезин шын ажыглап, кады ажылдаарынче чалап турар.
Сам уран чүүлүнүң янзы-бүрү угланыышкыннарынга тергиидээн сургуулдарга «Саян» театрының балет артистери Субудай Хомушку биле Аяс Ооржак шаңналдарны тывыскан. «Улустуң самы» номинациязынга бойдус болгаш география салбырының сургуулдары, «Амгы үениң хөйнүң самынга» Кызылдың башкы колледжиниң сургуулдарының «Kinqs» деп самы, «Амгы үениң биче бөлүктер самынга» бойдус болгаш география салбырының сургуулдары бирги черге төлептиг болганнар.
«Сургуулдарның программазы» шиижиткен көргүзүглер мөөрейинге көдээ ажыл-агый салбырының сургуулдарының «Башкының оруу» деп төөгүге даянган оюн-көргүзүү тергиин болуп, тиилекчи болган. Шаандагы феодал эрге-чагырга үезинде кижилерниң билиг чогун ажыглап, нояннарга дарладып чораан чоннуң ажы-төлүн үжүк-бижикке өөредип эгелээн башкының дугайында төөгүнү ёзулуг артистер дег күүседип ойнааны бирги черге төлептиг болбас аргазы чок.
Ыры уран чүүлүнге тергиин болган сургуулдарга «Саян» театрның ыраажызы Долгармаа Хомушку шаңналдарны тывыскан. Улустуң ырыларынга дыл факультединиң сургуулу Рахиль Чоргаадай, даштыкы ырыларга башкы институдундан Тайгана Самыыжык, эстрада ырыларынга бойдус болгаш география салбырының сургуулу Садыяа Кыргыс, академиктиг ырыларга башкы институдунуң сургуулу Долагана Көк-оол, ниити ырыларга дыл факультединиң сургуулдары тиилекчилер болган.
«Бистиң час – 2023» эртем болгаш чогаадыкчы чорук фестивалынга I-ги черге дыл салбырының, II-ги черге бойдус болгаш география салбырының сургуулдары, III-кү черни Кызылдың башкы институду төлептиг болганнар.
ТывКУ-нуң чыынды командазы май 26-дан июнь 1-ге чедир Пермь хоорайга Тываның адын төлээлээр.
/ А. ДОНГАК.
Чурукту ТывКУ-нуң медиа албанындан алган.
"Шын" №29 2023 чылдың апрель 22
