Грипптиң вирустары аарыг кижиден агаар-дамды оруу-биле (аспырып, чөдүрүп турда) кадык кижиже дамчыыр, ынчангаш каяа-даа өске кижилерден 1, 5 метр ырак турарын сагыыры чугула. Холуңар-биле карааңарга, думчууңарга, аксыңарга дегбеңер.
Грипптиң демдектери илереттинип турар кижилер-биле харылзажырын шегледир, камгалал масканы кедер (3-4 шак болгаш-ла солуур).
Чөдүрүп, аспырып тургаш, чаңгыс катап ажыглаар салфеткалар-биле аксын, думчуун дуглап алыр, ооң соонда ону октаарын утпаңар.
Аарыг чыпшынар айыылдыг чылдагаан тургуспазы-биле аай-дедир чоруурун, хөй улус чыглыр черлерже барбазын кызыңар.
Ол ышкаш «С» витаминниг аъш-чемнерни, чеснок, согунаны холуп чиирин эмчилер сүмелеп турар.
А эң-не бүзүрелдиг камгалал — гриппке удур тарыдып алыры.
