«Херел» спорт өргээзинге декабрь 16-да хоочуннар аразынга хостуг хүрешке республика чемпионады болуп эрткен. 10 кожуундан 65 мөгениң киржилгези-биле дараазында 2024 чылда Россия чемпионадынга киржир эрге дээш шыырак шилилгелиг маргылдаа болуп эрткен. Чемпионаттың бир кол сорулгазы — 36 хардан 60 харга чедир хоочуннар хүрежин хөгжүдери, кадыкшылын быжыглаары, аныяктарга үлегерни көргүзери, спортчуларны деткиири-биле 2024 — Олимпиада чылында республика база делегей чергелиг маргылдааларны демниг эрттирери болур.
Чемпионаттың ажыдыышкынында спорт сайыды Субудай Монгуш, спортчу хүрештер чөвүлелиниң удуртукчузу Буян Бурбучук, хоочуннар мурнундан Өвүрден хоочун мөге Сергей Адыгжы сөс ап, хостуг хүрештиң хоочуннары Арзылаңнарга, тренер-дагдыныкчыларынга спортчу чедиишкиннерни күзеп, изиг байырны чедиргеннер.
Чемпионаттың дүрүмү езугаар мөгелер: 62, 70, 78, 88-тен өрү килдерге хүрежирлер база хар-назы аайы-биле хоочун мөгелер 5 бөлүкке чарлыр: А бөлүк 35–40 хар, Б бөлүк 41–45 хар, С бөлүк 46–50 хар, Д бөлүк 51–55 хар, Е бөлүк 56–60 хар болур.
Маргылдааның кол шииткекчизи, чөвүлелдиң күүседикчи директору Кенден Саток, чөвүлелде хоочуннар хүрежин харыылаар оралакчызы Биче-оол Буян база 68 харлыг, хостуг хүрешке, самбога Россия, делегей чемпионаттарынга хөй шаңналдыг черлерни ээлеп чораан Анатолий Кара-Сал олар чемпионаттың эгезинде тайылбыр, медээ ажылын чорутканнар.
Маргылдааны А бөлүктүң 35–40 харлыг мөгелерден эгелээн. Бо бөлүктүң мөгелери маргылдааларга үргүлчү киржип чоруур, спорттан улуг ыраваан мөгелер болгаш, шалыпкын хүрешти көргүскеннер. Боттарының килдеринге 1-ги черлерни дараазында мөгелер алганнар: 62 килге Арат Салчак (Бай-Тайга), 70 килге Эрес Оюн (Өвүр), 78 килге Сайын-оол Сергек, 88 килге эмчи Валентин Шогжап ээлгир, чараш аргаларны кылып, үлегерни көргүскен; 88 килден өрү Аяс Серин (Барыын-Хемчик).
Б бөлүкке 1-ги черлерни, 62 килге делегей чергелиг маргылдааның тиилекчизи, олимпийжи курлавырлар спорт школазының (ОКСШ) тренери Сайын-Белек Шогжап (Өвүр), 70 килге Агым Монгуш (Чөөн-Хемчик), 2 дугаар черни алган мөге, ТШО-нуң дайынчызы, делегей чемпионаттарының киржикчизи, узун хемчээлге маңнаар спортчу Айдың Иргит (Барыын-Хемчик), 78 кг— “Авырга” спорт школазының тренери Сайдаш Ооржак агаарга аргалар кылырынга шылгараан, 88 кг – Адыгжы Хертек (Барыын-Хемчик), 88 килден өрү – Арзылаң мөге Айдемир Монгуш (Кызыл кожуун).
С бөлүкке дараазында мөгелер шылгарааннар: 62 кг – Бай-Тайгада тренер башкы, хоочуннар аразынга делегей чемпиону, делегей чергелиг спорт мастери Самдар-оол Даржаа, 70 кг – Айдың Куулар (Өвүр), 78 кг – Церен-Доржу Монгуш (Сүт-Хөл), 88 кг – бо чылдың делегей чемпионадының киржикчизи, дуржулгалыг шыырак мастер Омак Кара-Сал (Кызыл), 88 килден өрү – Орлан Монгуш (Чөөн-Хемчик).
Дөрт дугаар Д бөлүкке: 62 кг шыырактар аразынга Аяс Хертек (Бай-Тайга) тиилекчи болган, 70 кг – Мерген Салчак (Бай-Тайга), 78 кг – Владимир Күжүгет (Барыын-Хемчик), 88 кг – Шолбан Нончат (Бии-Хем), 88 килден өрү – Хеймер Монгуш (Барыын-Хемчик).
Сөөлгү Е бөлүк: 62 кг — бирги чер дээш делегей чемпионадының 2 катап призёру Станислав Оюн удурланыкчызы 67 харлыг дуржулгалыг спорт мастери Сергей Адыгжыны сан талазы-биле ойнааш, 1-ги черге төлептиг болган, 70 кг – Айдың Кара-Сал (Кызыл), 78 кг – дуржулгалыг дагдыныкчы Вадим Калзан (Бии-Хем), 88- ке – Алексей Салчак (Бай-Тайга), 88-тен өрү килге Александр Уйнукай-оол (Улуг-Хем).
Шаңналдыг черже кирген мөгелер медаль, диплом база 1-ги чер дээш 2 муң, 2-ги чер – 1 муң, 3-кү черлерге 500 акшаларның белектерин алганнар.
Чемпионатты эрттиреринге дараазында деткикчилер “Демнигде күштүг” деп сорукту бадыткап, улуг дузаны көргүскен: Сүбедей база Ярыгин аттыг спорт өргээлери, машина чуур чер (удуртукчузу Алим Ооржак), «Архар» садыг (удуртукчузу Орлан Монгуш), «Фафарай» кафези.
Алексей ЧАМБАЛ-ООЛ
Авторнуң тырттырган чуруктары.
«Шын» №97 2023 чылдың декабрь 20
