Тывада, Чаңгыс аай бадылаашкын хүнүнде, бодунуң соңгулда участогунга билдингир чылдагаан-биле кээп соңгуп шыдавас кижилерге тус чер хуралдарынче депутаттар соңгулдазының хуусаадан эрте бадылаашкыны сентябрь 5-те доозулган. Августуң 30-ден сентябрь 5-ке чедир боттарының девискээр соңгулда комиссияларынга соңгуур эргезин ажыглап 714 кижи хуусаадан эрте бадылаан.
Республика девискээринде чедери берге, ыраккы черлерде хуусаадан эрте бадылаашкыннар сентябрь 9-та доостур. 1132 соңгукчу хуусаадан эрте соңгуур эргезин ажыглап, бадылаашкынга киришкен. Чаа-Хөл кожуунда, Бай-Тайганың Кара-Хөл, Бии-Хемниң Севи, Эрзинниң Качыкта бадылаашкыннар сентябрь 8-те доозулган.
2023 чылдың сентябрь 10-да, чаңгыс аай бадылаашкын хүнүнде, муниципалдыг деңнелдиг 59 соңгулда болуп эртерин сагындыраал. Республиканың чурттакчылары тус чер хуралдарының чаа 621 депутадын шилиир. Ак-Довурак, Чадаана, Чөөн-Хемчик, Бии-Хем, Сүт-Хөл, Таңды, Улуг-Хем, Чеди-Хөл база Эрзинде депутаттар корпузу чаарттынар.
“Чаңгыс демниг Россиядан”, “РЛДП”, “РФКП”, “Чөптүг Россиядан”, боттарын идип үндүрген 40 кижи, шупту 711 кандидат бо соңгулдаларда киржип турар.
Соңгулдалар чорудуунда 14 девискээр болгаш 95 участок соңгулда комиссиялары ажылдап турар. Соңгулдаларның шынчы, ажык-чарлыг эртип турарын хандырар дээш, бүгү-ле соңгулда участоктарынга видеокамераларны салган. Ол ышкаш 200 ажыг хөй-ниити хайгааракчыларын хаара туткан.
7 соңгулда участогунга соңгукчуларның үннерин электроннуг санаарынга хуудустар аайлаар комплекстерни тургускан. Бо чылын Чаңгыс аай бадылаашкын хүнүнде, Россияның Төп соңгулда комиссиязының “Мобильдиг УСК” чурагайлыг сервисти ажыглаар шенелде төлевилелин Туран хоорайда “Туранның төп” 118 дугаар участогунга ажылдадыр. Девискээр соңгулда комиссиязының даргазы Лана Шыыраптың чугаазы-биле алырга, участок комиссиязының дөрт кежигүнү тускай өөредилгени эрткен, “Мобильдиг УИК” капсырылгаже кирер чөпшээрелди алган.
«Бодунуң девискээринде өрегелерни кезип, хамаатыларга сес айтырыгны салгаш, соңгулдаже чалаар. Информация чыып турар үеде хамаатыларның дугайында медээлер кайнаар-даа таравас» — деп, Лана Шыырап чугаалаан.
Тус чер бот-башкарылгазының органнарынче соңгулдаларның чаңгыс аай хүнүнге ТР-ниң Одалга болгаш энергетика яамызы-биле кады белеткенип тура, көрдүнмээн байдал тургустуна берзе, шупту соңгулда комиссияларын чырык-биле хандырар курлавыр дөстерни салыр ажылдарны чоруткан. Республиканың Чурагайлыг хөгжүлде яамызы, Роскомнадзор, «Атоминформ» сервис төвү база харылзаа операторлары-биле “Соңгулдалар” КАС-ты үзүктел чок ажылдадырынга кады ажылдажылганы организастаан. Шупту соңгулда комиссиялары дуза хереглезе, регионалдыг колл-төп-биле сүмележир.
Республика девискээринде соңгулда участоктары сентябрь 10-нуң хүнүнде эртенгиниң 8.00 шактан кежээкиниң 20.00 шакка чедир ажылдаарын сагындыраал.
ТР-ниң Чазааның парлалга албаны.
«Шын» №67 2023 чылдың сентябрь 9