Бо чылдың августа «Шын» солунга Шаңгыр-оол Суваңның «Ийи ава» деп чүүлү үнген. Ында чижектерни киирип тургаш, автор ава кижиге тураскаалдан тургузуп көрзе чүл деп кончуг шын бижээн. Фронтучу даайым Михаил Сундуй «Эки турачы аъттыг эскадрон» деп номунда база ие кижиге тураскаалдан тургусса деп бижээн. Мен оларга катчып, бодумнуң бодалымны база илередийн.
Ие кижи эвес болза, амыдырал каяа турарыл аан. Ие кижи-ле ажы-төлдү бодарадып, амыдыралче углап, баштап каарга, бо чараш өртемчейивисте аас-кежиктиг чурттап чоруурувус бо ышкажыл. Мөге, чараш оолдарын шаг шаандан тура-ла авалар черин-чуртун камгалазын дээш дайын-чааже үдеп чорааннар болгай. Аваларның чаяап кааны эрес-дидим оолдарының ачызында ам бо хүнде эки чурттап чоруурувус бо ышкажыл. Аас-кежик болуп оглу амыр-менди чанып кээр-даа, хай бооп өске черге кара бажын салыр-даа салым-чол таваржып турган болгай. Ам бо хүнде Украинада тускай шериг операциязы аваларның дүвүрели болу берди. Кадыг-берге тулчуушкунга амы-тынындан чарылган эрес-дидим дайынчыларны төрээн Тывазынче эккээрге, бүдүн тыва чон маадыр оолдарынга мөгейип, качыгдап турар. Чалбарып-ла орар-дыр мен. Өршээ, чонум, бак чүве ыңай турзун!
Кызылга ава кижиге тураскаалдан тургусса чүл? Чон демнежиптер болза, черле шыдаар. Ол тураскаалга өгленир дээн аныяктар баштай-ла аңаа баар боор. Олар база амыдыралды, ол авалар дег, уламчылап, ажы-төлүвүс көвей болзун, амыдыралывыс эки болзун деп йөрээр боорлар.
Нина КУУЛАР.
Чөөн-Хемчик кожуун, Баян-Тала суур.
“Шын” №97 2024 чылдың декабрь 18