ДЕКАБРЬ 28-ТЕ ТЫВАНЫҢ “АДА-ЧУРТТУҢ КАМГАЛАКЧЫЛАРЫ” КҮРҮНЕ ФОНДУЗУНУҢ ТЫВАДА САЛБЫРЫНЫҢ 2023 ЧЫЛДА АЖЫЛ-АГЫЙЫН ТҮҢНЭЭН. УК АЛБАН ЧЕРИ БО ЧЫЛЫН ИЮНЬ 1-ДЕ АЖЫТТЫНГАН.
Күрүне фондузунуң Тывада салбырының директору Мерген Кызыл-оолдуң чугаалап турары-биле алырга, Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның филиалдың ажылын эгелээр даалгазынга Чазактың бүгү-ле харыысалгалыг кежигүннери каттышкан. Ийи неделя болгаш-ла Тываның Чазааның деңнелинге күүсекчи органнарның удуртукчуларын чалааш, ажылчын хуралдарны болгаш чон хүлээшкинин организастап эрттирип турган.
“Ажылдың шак мындыг хевири шериг албанныгларның болгаш оларның өг-бүлелериниң чидиг айтырыгларын шиитпирлээринге эң-не дээштиг, дүрген болгаш эптиг аргазы болган” – деп, Мерген Кызыл-оол чугаалаан.
Албан чери эң-не чугула айтырыгларны шиитпирлеп шыдапкан. ТШО киржикчилеринге болгаш оларның өг-бүлелеринге черлерни бээрин шиитпирлепкени фондунуң чедиишкиннериниң бирээзи дээрзин директор демдеглээн.
“Өске регионнарга деңнээрге, черлер бээринге хамаарышкан айтырыглар бир дугаарында демдеглеттинип турар. Бо хүнге чедир 600 билдириишкинни хүлээп алган бис. Ооң 10 ажыг хуузу эки кылдыр шиитпирлеттинген. Дайынчы хөделиишкиннер хоочуннарынга чурттаар оран-сава тудуп алыры-биле черлерни хөйү-биле бээр хемчег Тываның девискээринде бир дугаар ажылдап эгелээн” – деп, Мерген Кызыл-оол демдеглээн.
Ийи дугаарында, күрүне фондузунуң чугула угланыышкыннарының бирээзи – дайынчы хөделиишкиннер хоочуннарының шынзылгазын алырынга дузалажыры.
“Бо айтырыг хөй кирип турар кыйгырыгларның ийи дугаары болур. Фондунуң тургустунганындан бээр 500 ажыг чагыг кирген. Амгы үеде шынзылга бээриниң дугайында 100 ажыг билдириишкинни кылып бээри-биле төп аппаратче чоруткан бис” – деп, күрүне фондузунуң директору чугаалаан. Ол ышкаш баштайгы шынзылгаларны дайынчы хөделиишкиннер хоочуннарынга байырлыг байдалга тывыскан. Ук ажылды база уламчылаар сорулганы салган.
Оон аңгыда, кадык камгалал, социал угланыышкын талазы-биле болгаш төлевир чок юридиктиг база психологтуг дузаны чедирип, амы-тынындан чарылган дайынчыларның адын мөңгежидер талазы-биле база ажылдар чоруп турар.
Тывада “Ада-чурттуң камгалакчылары” күрүне фондузунуң Тывада салбырының удуртукчузунуң хөй-ниити төлевилелдериниң талазы-биле оралакчызы Айлана Дан-Сюрюннуң чугаалап турары-биле алырга, “Тываның дайынчылары – “Кара өлүмнүң” салгалдары” деп төлевилелдиң автору болгаш удуртукчузу Роланда Санданның кылып турары “Сактыышкынның номун” кылырынга күрүне фондузу дузалажып турар. Ол-ла угланыышкын-биле “Маадырларның парталарын”, сактыышкын аллеяларын, тураскаал самбыраларын ажыдарынга киржип турар. “Улаштыр бо угланыышкынның ажылын улгаттырып, аңаа хамаарышкан төлевилелдерге хамаарыштыр боттарывыстың саналдарывысты база киирерин уламчылаар бис”– деп, Айлана Дан-Сюрюн демдеглээн.
Үстүнде айыттынган хемчеглерден аңгыда, күрүне фондузу ТШО киржикчилериниң өг-бүлелерин база деткип турарын Күрүне фондузунуң удуртукчузунуң социал үделге талазы-биле оралакчызы Байлак Ондар чугаалаан: “Күрүне фондузунуң ажылдап эгелээн үезинден тура шериг албанныгларның өг-бүлелерин деткиири-биле хөмүр-даш талоннарын берип турар бис. Бо чылын акшаландырыышкын эвээш болганы-биле чүгле амы-тынындан чарылган ТШО киржикчилериниң өг-бүлелериниң кежигүннеринге болгаш инвалидтерге берип турар”.
Хөмүр-даш талонун Күрүне фондузундан ап алгаш, Кызылдың болгаш кожууннарның одалга складтарындан аңгылап каан хөмүр-дашты ап алыр. Бо чыл дургузунда ниитизи-биле 600 ажыг талонну берген. Ол ышкаш Кызыл хоорайга болгаш хоорайжыткан Каа-Хем суурнуң девискээринге автобуска төлевир чок аргыжар аргазы база барын ол демдеглээн. Шак ынчаар айда 10 катап төлевир чок чоруп болур. Каът бажыңнарда чурттап турарларга коммуналдыг төлевирлерге, черде бажыңнарның чурттакчыларынга септелге кылып алыры-биле чиигелделер болгаш төлевирлер дээш оон-даа ыңай ТШО киржикчилеринге, оларның өг-бүлелеринге дузаламчылар хөй.
Чыжыргана СААЯ белеткээн.
Ада Тюлюштуң тырттырган чуруктары.
«Шын» №100 2023 чылдың декабрь 30
